Hindemith, Paul
Violin Sonatas & Concerto
7318599920245
| Componist | Hindemith, Paul |
| Titel | Violin Sonatas & Concerto |
| Artiest | Zimmermann, Frank Peter / Pace, Enrico / Frankfurt |
| Dirigent | Järvi, Paavo |
| Artikel nr. | 0002024BIS |
| EAN Code | 7318599920245 |
| Aantal CD's | 1 |
| Label | BIS |
| Releasedatum | 2017-06-01 |
| # | Titel & Artiest | Tijd |
|---|---|---|
| 1 | Violin Concerto — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 009:05 |
| 2 | Violin Concerto — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 008:41 |
| 3 | Violin Concerto — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 009:45 |
| 4 | Violin Sonata, Op. 31, No. 2, 'Es ist so schones Wetter draussen' — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 001:57 |
| 5 | Violin Sonata, Op. 31, No. 2, 'Es ist so schones Wetter draussen' — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 002:22 |
| 6 | Violin Sonata, Op. 31, No. 2, 'Es ist so schones Wetter draussen' — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 001:11 |
| 7 | Violin Sonata, Op. 31, No. 2, 'Es ist so schones Wetter draussen' — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 003:50 |
| 8 | Violin Sonata in E-Flat Major, Op. 11, No. 1 — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 004:20 |
| 9 | Violin Sonata in E-Flat Major, Op. 11, No. 1 — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 004:32 |
| 10 | Violin Sonata in E Major — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 003:39 |
| 11 | Violin Sonata in E Major — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 005:42 |
| 12 | Violin Sonata in C Major — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 002:12 |
| 13 | Violin Sonata in C Major — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 004:00 |
| 14 | Violin Sonata in C Major — ZIMMERMANN- FRANK PETER | 007:03 |
Twee premières zónder componist
Eigenlijk is het jammer dat het jubilerende Concertgebouworkest het programma van zijn allereerste concert niet nog eens herhaalt. Zoals in november 1893 gebeurde, vijf jaar na de start van het aanvankelijk nog anonieme ensemble. Tijdens de Matinee Musicale op 3 november 1888 was er immers nog sprake van een Philharmonisch Concert en de Naamlooze Vennootschap ‘Het Concertgebouw’. Toen nog gevestigd aan de Houbrakenstraat. Het orkest van het midden in de weilanden van Nieuwer-Amstel gedropte Concertgebouw zou pas later het Concertgebouworkest worden. Vanaf 1988, sinds het eeuwfeest, getooid met het predicaat koninklijk.
Een verslaggever van het tijdschrift Caecilia signaleerde meteen de ‘edele volle klank’. Profetische woorden! En hoe ‘actueel’ – geen grap – was het programma van dat eerste concert met werken van Beethoven (een godheid in die tijd), Brahms (nog in leven), Saint-Saëns (pas 53 jaar), Wagner (net vijf jaar dood) en de in zijn tijd alom gerespecteerde Sir Charles Villiers Stanford. Van de in 1924 overleden en nu nagenoeg vergeten Iers-Engelse componist ging diens kersverse Derde symfonie (de Ierse) ‘hier te lande’ in première onder Willem Kes. Dit laatromantische opus 26 van Stanford mag de tand des tijds dan niet hebben doorstaan, zijn orgelwerken en religieuze muziek tellen in Engeland nog steeds mee. Het Nunc dimittis uit zijn Evening Service maakte op mij onverwacht grote indruk tijdens de afscheidsdienst voor Margaret Thatcher in Westminster Abbey in april. Zelfs via de tv.
Drie van de vijf werken die het Concertgebouworkest speelde op die gedenkwaardige derde november van 1888 waren van nog levende componisten. Een door Kes bewust gemaakte keuze. Vanaf 1895 zou Willem Mengelberg die koers voortvarend voortzetten. We kennen de nauwe banden met Strauss en Mahler en weten ook welke parels dat heeft opgeleverd. Een traditie die tot op de dag van vandaag voortleeft. Je kunt je zelfs afvragen welke componist van Europese betekenis hier niet over de vloer kwam. Ze kwamen allemaal langs om eigen werk te spelen of te dirigeren. Van Grieg, Schönberg, Ravel en Stravinsky tot Britten, Berio, Lutoslawski en (meest recent) Louis Andriessen. Zijn in opdracht van het intussen ook Koninklijk Concertgebouw geschreven jubileumstuk Mysteriën beleefde zijn wereldpremière op het 125-jarig jubileum. Hoewel de uitvoering nog lang niet ideaal was, kreeg de componist na afloop veel bijval. ‘Daar stond hij dan, wat onhandig en verlegen’, kopte Trouw de volgende dag op de voorpagina. Inclusief grote foto. Een opmerkelijke plek voor een recensie. Hoe anders verging het Béla Bartók en Paul Hindemith op datzelfde podium. Ze waren al jaren vaste gast in het Concertgebouw maar schitterden door afwezigheid toen hun vioolconcerten daar in première gingen in 1939 en maart 1940. Wilden ze niet komen? Nee, ze konden en mochten er niet bij zijn. Bartók was vanwege de opkomst van de nazi’s naar Amerika gevlucht, maar kon de eerste uitvoering van wat later zijn Tweede vioolconcert zou blijken te zijn met een gerust hart overlaten aan Zoltán Székely (de opdrachtgever) en Mengelberg.
Bij Hindemith pakte de zaak nogal vervelend uit. De fameuze violist Georg Kulenkampff moest het laten afweten en de als ‘entartet’ bestempelde Hindemith wist via Zwitserland weg te komen. Extra pijnlijk omdat hij het Concertgebouworkest ook had zullen dirigeren. Concertmeester Ferdinand Helmann en (opnieuw) Mengelberg namen de honneurs zo goed en zo kwaad als het ging waar. Is het concert van Hindemith dáárdoor nooit zo populair geworden als het meesterwerk van Bartók? Wie het weet mag het zeggen. De nieuwe opnamen van beide concerten, die onlangs zijn verschenen, trekken de zaken gelukkig weer een beetje recht. De maniewaarop Frank Peter Zimmermann en het radio-orkest van Frankfurt het concert spelen is verbluffend goed. Bovendien bevat deze cd als royale toegift ook de Sonate voor soloviool uit 1924 plus drie korte Sonates met piano - met een meesterlijke Enrico Pace.
Dat Isabelle Faust en Daniel Harding zich grondig en intensief in de beide concerten van Bartók hebben verdiept spat als het ware van hun interpretaties af. Al had ik af en toe best wat meer warmte willen ‘voelen’.
Hans Heg (6-2013)
