Monteverdi, C.

Musici zijn lang niet altijd op de hoogte van wat er met hun oudere opnamen gebeurt. Het komt voor dat ze ineens cd’s in de schappen zien liggen met al lang vergeten registraties die door platenmaatschappijen in een nieuw jasje zijn uitgebracht zonder de betreffende musici daarvan in kennis te stellen. Dat zal Jordi Savall, al meer dan dertig jaar de drijvende kracht achter de oudemuziekrevival in Spanje, niet overkomen. Die trekt namelijk altijd zijn eigen plan.

door Marcel Bijlo

Savall beschikte halverwege de jaren zeventig over een klein vast ensemble waarmee hij tot dan toe onbekende Spaanse muziek uit de renaissance opnam. Met de typisch Spaanse zang van Montserrat Figueras, ook toen al Savalls echtgenote, en opzwepend slagwerk liet zijn ensemble Hespèrion XX een compleet nieuw geluid horen. Hoewel er in de loop van dertig jaar veel is veranderd in de uitvoeringspraktijk van oude muziek zijn deze vroege opnamen nog altijd een lust voor het oor. Op de cd’s die in de jaren tachtig en negentig bij Astrée zijn uitgegeven had Savall veel meer musici tot zijn beschikking, onder wie de fantastische cornettospeler Bruce Dickey. Van deze cd’s heeft hij zelf alle rechten teruggekocht om ze, als superaudioheruitgaven, bij zijn eigen label Aliavox onder te brengen. Het repertoire op deze wat latere opnamen is behalve Spaans ook Italiaans en Frans en toont dat Savall in de loop der jaren ook steeds meer de barok in is gegaan.
Het opnieuw uitbrengen van oudere cd’s betekent overigens niet dat Savalls stroom aan nieuwe opnamen ook maar een moment opdroogt. Hoeveel energie kan een mens opbrengen? Savall beweegt zich inmiddels ook op het terrein van de moderne muziek en luisterde het Mozartjaar 2006 opmet een bijzondere opname van Mozarts ‘Eine kleine Nachtmusik’ en ‘Ein musikalischer Spass’. En dan hebben we het nog niet eens over zijn vaak gedurfde concertprojecten, zoals begin dit jaar met het Nederlands Blazersensemble en musici uit Turkije, de Balkan, Iran en Afghanistan. Voor Astrée nam hij naast Spaanse muziek ook werk op van ondermeer Couperin en Monteverdi. Van laatstgenoemde legde hij in 1990 de bekende ‘Vespro della Beata Vergine’ vast en van die grootse uitvoering kunnen we nu weer voluit genieten.
Monteverdi’s zettingen van de vesperpsalmen waren destijds revolutionair omdat hij álle technieken van zijn tijd, inclusief de allermodernste, gebruikte. Met deze vespers solliciteerde hij naar de post van kapelmeester in de San Marco in Venetië. Om de kerk van Rome niet al te erg voor het hoofd te stoten deed hij er ook nog maar een in degelijke ouderwetse Palestrinastijl gecomponeerde mis bij. Tegenwoordig is het een trend om deze muziek met kleinere ensembles uit te voeren maar Jordi Savall bezuinigt geenszins op koorleden. Bij de solisten vinden we natuurlijk Savalls echtgenote Montserrat Figueras maar zijn zoon en dochter, die op recente cd’s ook prominent aanwezig zijn, horen we hier nog niet. Savall zet hier zijn grote ensemble Capella Reial de Catalunya in op volle sterkte en dat is bepaald geen kamermuziekbezetting. Hij houdt van een grote, warme en donkere klank, ook in Italiaanse muziek. Er zijn indertijd bij Astrée nog veel meer gedenkwaardige opnamen gemaakt door Jordi Savall en zijn verschillende ensembles. Hopelijk komen ze allemaal een keer voor een
heruitgave aan de beurt.