Mahler, G.

Het Budapest Festival Orchestra treedt jaarlijks slechts een beperkt aantal maanden op, maar stijgt in betekenis ver uit boven een ‘gelegenheidsensemble’. Dat is grotendeels te danken aan dirigent Iván Fischer, de ereburger van Boedapest die in Amsterdam woont. Hij bereikt al tientallen jaren grote hoogten met dit orkest en Mahlers symfonieën nemen daarbij een belangrijke plaats in. Voor de opname van de Eerste kregen orkest en dirigent zelfs een Grammy. De Negende zal ongetwijfeld ook hoge ogen gooien. Deze gecompliceerde symfonie sluit een groots tijdperk af en kondigt tegelijk een nieuwe tijd aan. Het fascinerende, visionaire openingsdeel is ongelooflijk modern en vormt een sleutel naar twintigste-eeuwse muziek. Fischer benadert het werk als een groots amalgaam van stuwende krachten, maar laat tegelijk talloze details horen die de verhoudingen op scherp zetten. Fischer houdt het klankbeeld doorzichtig, explosies hebben hun plaats binnen het geheel, virtuozendom is hem vreemd. In de volgende delen lijkt Mahler meer terug te kijken op het verleden dan in het eerste, maar de overkoepelende spanningsboog blijft van kracht voor de hele symfonie. Het verstilde einde van het slotadagio is het allerzachtste pianissimo dat je je maar kunt indenken... prachtig!

Gerard Scheltens (3-2015)