Purcell, Henry

De rol van koningin Dido in Purcells opera Dido and Aeneas vraagt het een en ander van de mezzosopraan in kwestie. Met Sarah Connolly is een Dido opgestaan die de vele kanten van het personage recht doet. Op 6 februari is ze met Christopher Maltman als Aeneas, Musica Amphion en Collegium Vocale Gent te gast in het Concertgebouw, Amsterdam.

In 1688 overtrof Henry Purcell met de tragische kameropera Dido and Aeneas de masque Venus and Adonis van zijn leermeester John Blow. Niet alleen begint volgens velen op dit punt de Engelse operageschiedenis, ook vormt het werk het fundament van een verhit discussiepunt. Sinds de opera in 1895 voor het eerst sinds zo’n tweehonderd jaar weer aan het Royal College of Music ten tonele werd gevoerd, vragen de Engelsen zich maar één ding af: wie is de ideale Dido?
Een vraag die niet zo makkelijk te beantwoorden is, want koningin Dido moet vele kanten kunnen laten zien en horen in een tijdsbestek van vijftig minuten. Ze moet een stem hebben die kan smelten van liefde en verlangen, die kan grommen van ingehouden woede en vooral een stem die met trots kan klagen zoals er in een opera zelden geklaagd wordt. Dido’s lament ‘When I am laid in earth’ is immers de ultieme testcase en misschien wel het mooiste wat Purcell ooit heeft geschreven.
Janet Baker was lange tijd de gedroomde Dido. Nog altijd is haar opname onder leiding van Anthony Lewis vanaf de eerste zin raak. De Amerikaanse Maria Ewing deed een goede poging haar naar de kroon te steken maar zij had de handicap geen Engelse te zijn, net als de Ierse Anne Murray, die, onder Nikolaus Harnoncourt, wél luid werd bejubeld.
Gelukkig kwam er in de vroege jaren negentig opeens een fenomenale Catherine Bott uit de lucht vallen. Met nota bene Emma Kirkby naast haar als Belinda zette ze onder leiding van Christopher Hogwood een sensuele Dido neer die de adem bij herhaling deed stokken.
En nu is er Sarah Connolly. Ze maakte pas in 2009 op 46-jarige leeftijd haar debuut bij de Royal Opera, maar toen werd ze al de leidende Dido van deze tijd genoemd. En voor BBC music magazine was de opname die ze begin 2009 van Purcells opera maakte eindelijk een registratie die het op kon nemen tegen het oudje van Janet Baker.
Sarah Connolly was toen al jaren een goed bewaard geheim onder de Engelse mezzosopranen Ze was lange tijd vooral actief in de koorwereld. Slechts af en toe verscheen ze op het operatoneel. In 1996 kreeg ze plotseling een telefoontje. Of ze per direct twee aria’s van Handel in wilde zingen met het Orchestra of the Age of Enlightenment voor de tv-film A night with Handel. Een verhaal van het juiste moment en de juiste plaats. De operawereld omarmde Sarah Connolly en hoewel ze begon als Handelspecialiste werd haar Dido snel ontdekt. In 1997 droeg ze nog bij als tovenares op een Naxos-opname, maar daarna was het podium van haar.
Begin 2009 legde ze eindelijk haar fenomenale Dido vast met het Orchestra of the Age of Enlightenment, dat speciaal op haar verzoek zonder dirigent opereerde. En op 6 februari staat ze met Musica Amphion en Collegium Vocale Gent in het Concertgebouw in Amsterdam. Net als op de Chandos-cd zal vanaf de eerste noot duidelijk zijn dat koningin Dido echt bestaat, een Trojaanse koningin om onvoorwaardelijk van te houden. Alleen noemt ze zich tegenwoordig Sarah Connolly.
Paul Janssen