Kapustin

Aanbevolen door...

Symfonische jazz uit Moskou. Misschien geen combinatie die voor de hand ligt, maar wat klinkt dit lekker, zeg. De van oorsprong Oekraïense, maar vooral in Moskou werkende pianist-componist Nikolai Kapustin geniet in eigen land wel een zekere bekendheid, maar daarbuiten kennen we zijn muziek niet zo goed. Hij valt het best te omschrijven als de Russische Gershwin. De Duitse dirigent en pianist Frank Dupree is een alleskunner die haarscherp de swingende kern weet te raken. Een andere hoofdrol is weggelegd voor Rosanne Philippens. Zij weet wel raad met dit idioom en is de ideale vertolker voor de vioolpartij. Zowel de muziek als de uitvoerenden zijn niet in één hokje te vangen en dat maakt deze cd een buitenbeentje dat iedere nieuwsgierige muziekliefhebber gehoord moet hebben!

Het Colofon, Arnhem
Martin Buninga (Klassieke Zaken 1-2023)

Klassieke Kinderzaken

Daar ben je nog te jong voor
“Daar ben je nog te jong voor.” Ken je die uitdrukking? Ja, die ken ik, die heb ik altijd vreselijk gevonden. Hoezo te jong? Je krijgt het gevoel buitengesloten te worden. Sommige kinderen worden alleen maar nieuwsgierig naar waar ze te jong voor zijn. Ik was 9 jaar en liep in het Rijksmuseum met mijn ogen schuin rechts kijkend naar een groot schilderij van Peter Paul Rubens met grote blote mevrouwen. Mijn vader liep achter mij en zei: “Je kunt er rustig voor gaan staan, Edje, het is kunst.” Kijk dat vond ik nou leuk en bevrijdend.

Natuurlijk weet ik ook wel dat niet alle films, tv-programma’s, boeken en theaterstukken ‘geschikt’ zijn voor kinderen. Wat mij betreft is in ieder geval muziek nóóit te moeilijk of te zwaar voor jullie, kinderen. Het is een kwestie van hoe de muziek aangeboden wordt, de inleiding is van belang – iets weten hoeft niet tegen je te werken (stokpaardje van me) – een verhaal vertellen, de woordkeus, de toon van vertellen, lichtheid, fantasie. Maak het simpel, maar niet kinderachtig. ‘Simpel is gecompliceerd’ (stokpaardje). Een lezer vroeg mij: “Voor welke leeftijd is deze column nu eigenlijk?” Natuurlijk weet ik dat de meeste lezers van deze columns volwassenen zijn.

Bijvoorbeeld Jan van der Voort, hij mailde:

Beste Edwin,
De Oorkonde ga ik uitprinten & Inlijsten!
Hartelijke groet,
Jan van der Voort

Hij heeft geen bezwaar dat zijn naam genoemd wordt*. Sommige vaders, moeders, opa’s, oma’s lezen de column voor. Dan komen de vragen van de kinderen vanzelf. Juffen en meesters vragen: “Weet je wat dat betekent?”, of laten een filmpje op het digibord zien. Is deze column nu wel of niet voor kinderen? Ik zou zeggen: leeftijdsloos. Ik ga ervan uit dat elke lezer ooit 9 jaar is geweest.

Cd jazz
Bill Evans - On the Organ. David Schollmeyer, orgel.
Jullie weten zo langzamerhand wel dat Bill Evans in mijn pianisten-top-5 staat*. Ik voel altijd mee met zijn fluwelen toucher, de melodieuze lijnen, keuze van akkoorden, de drive, de meesterlijke timing en zijn eigenheid. De vleugel en Bill Evans zijn één. Maar nu. Evans op een kerkorgel?! De titel en de hoes met een foto van Evans zijn een beetje misleidend: je zou denken dat Evans orgel speelt. Nee, David Schollmeyer speelt in de Grote Kerk in Bremerhaven in Duitsland op het pijporgel, met meer dan 3500 pijpen, een stelletje voetpedalen en 3 manualen/klavieren/toetsenborden. Noot voor noot zijn de oorspronkelijke improvisaties van Bill Evans op muziekpapier genoteerd en gearrangeerd voor kerkorgel. Tis even wennen om te horen, maar Bill Evans blijft wonderwel overeind. Dat komt waarschijnlijk omdat David Schollmeyer ook jazzpianist is. Ja, dan begrijp ik wel dat hij dit project als kerkorganist wil doen, zeker omdat het orgel veel kleuren en mogelijkheden heeft. Beroemde composities van Evans als Quiet now en Waltz for Debby staan op deze curieuze cd.

Cd klassiek/jazz
Piano Works. Composities van Nikolai Kapustin. Sukyeon Kim, piano.
Ik presenteerde 4x per week op Radio 4 Muziekwijzer en tegelijk 4x per week een jazzprogramma. Op een keer viel ik bij Muziekwijzer van mijn stoel, de microfoon stond gelukkig uit. Ik hoor jazz, nee tis klassiek, nee het is, wat is dit? Het is componist Nicolai Kapustin (Oekraïne, 1937-2020). Ik hoorde track 1 en 2 en ik was verkocht. Ik draaide meteen dezelfde stukken in het jazzprogramma en kreeg gelijk reacties: “Wat een geweldige jazzvogel is dat.” Kapustin is niet een echte jazzvogel, want improviseren doet of kan hij niet. Kapustin is een begenadigd klassiek pianist en hij beheerst het jazzidioom. De Koreaanse Sukyeon Kim weet van wanten met deze compositie. Stoelriemen vast!

Cd klassiek
Nikolai Kapustin. Pianoconcert no. 4. Concert voor viool, piano en strijkorkest. Frank Dupree, piano; Rosanne Phillippens, viool.
Ja, hé, ho, dit is andere koek. Het Württemberg Kamerorkest, hier als een ‘stomende band’ met jazzslagwerker Meinhard ‘Obi’ Jenne. De Duitse pianist, dirigent, componist en jazzpercussionist Frank Dupree (1991). Track 1. Baf daar gaat ie. En dan ineens lyriek en romantiek vanaf 4’34”. Op 9’15” gaat het weer loos, op 10’16” ‘lopend in vieren’ en easy swingen, het kan niet op, wat een contrasten.

Ook hier zijn alle noten voor de piano genoteerd, maar alleen een klassieke pianist met jazzfeel kan de juiste jazzinterpretatie mee geven. Na dit stuk ging ik even languit op de grond liggen, naar adem happen en óp naar…het dubbelconcert voor piano en viool. Drie delen. Wat ben ik altijd trots als ik een Nederlandse naam zie staan: violiste Rosanne Phillippens! Rosanne met hartstochtelijke kleuren, wat een muzikant. Cadensen vliegen je om de oren, een boom zo vol geladen. De lyrische opening van het tweede deel. Het lijken wel de arrangeurs Jerry van Rooyen, Rob Pronk of Steve Gray. Een aanrader.

Zeg, ik noem hierboven een boel namen. En dat doe ik niet voor niets. Tel ze maar eens*. Waarom? Als je 10, 23, 37, 46 of 68 jaar bent en je bladert door een stapeltje ouwe Klassieke Zakens dan google of Tube je die namen. Er gaan dan steeds nieuwe werelden voor je open.

Ik heb jullie deze zomer gemist. Nog leuke dingen gezien, gelezen en beluisterd?
Iedere mailer krijgt de Klassieke Kinderzaken Oorkonde. Die is leeftijdsloos.

edwinrutten@edwinrutten.nl

Nou dág!
Edwin Rutten (Klassieke Zaken 3/4-2021)

PPS. Elke 5de ‘andere volwassene’ krijgt een cd toegestuurd. Leeftijd en adres vermelden.
PPS. Alle columns zijn te lezen op www.edwinrutten.nl bij LEZEN.
PPS. Ik verloot een nestje van 5 cd’s als je goed geteld hebt.