Bach, J.S.

Het is een van de meest curieuze gelgenheidswerken uit de muziekgeschiedenis, Bachs Missa tota in b-klein, vooral bekend onder de naam Hohe Messe. Oneerbiedig uitgedrukt is het een samenraapsel, een verzameling deels niet-liturgische stukken uit diverse perioden uit het leven van Bach, die door de meester zodanig gekneed en bewerkt werden dat er een complete ordinariumtekst onder paste. Zo ontstond een katholieke mis van de lutherse meester – ook al zo’n curieuze tegenstrijdigheid. Deze uitvoering door het Barockorchester en Kammerchor Stuttgart valt in de categorie ‘kamermuzikale aanpak’: een relatief klein ensemble, niet te veel akoestiek (ofschoon wel in een kerk opgenomen), pittige tempi en een haast machinale, motorische ritmiek zonder rubato’s. Het kleine koor is zodanig close opgenomen dat de koperblazers akoestisch op gepaste afstand blijven en het contrapuntische stemmenweefsel niet verstoren. De enige vrijheid die dirigent Frieder Bernius zich veroorlooft, ligt op het gebied van de dynamiek. Opmerkelijk zijn namelijk zijn brutale crescendi, het geleidelijk aanzwellen van het klankvolume naar het einde van secties toe, ten behoeve van climaxen en orgelpunten. De vocale solisten laten geen enkel steekje vallen en vormen met hun op elkaar afgestemde vibrato en ingehouden pathos een perfecte cast.

Jos van der Zanden