Various

De ware kracht en veelzijdigheid van Elina Garanca

Meditation is alweer het zesde soloalbum dat Deutsche Grammophon uitbrengt van de Letse mezzosopraan Elina Garanca sinds zij bij het label in 2005 een exclusief contract sloot. Ditmaal geen uitbundige virtuositeit maar zorgvuldig uitgekozen repertoire waarin het zoeken naar innerlijke rust centraal staat. Daarmee is dit het persoonlijkste album van de zangeres geworden.

Na haar internationale doorbraak tijdens de Salzburger Festspiele van 2003 in Mozarts La clemenza di Tito is de ster van Elina Garanca nog immer rijzende. Haar optredens in Wenen, Londen en New York worden alom hooggeprezen, haar Carmenvertolking heeft nieuwe standaards gezet en haar prijzenkast is flink gevuld. En afgelopen mei verzorgde zij nog een indrukwekkend recital in het Concertgebouw met liederen van Schumann, Strauss en Berg.

In al deze hectiek en met de 40-jaarsgrens in het verschiet is voor Garanca het moment aangebroken om pas op de plaats te maken. Daarvoor heeft zij muziek uit de afgelopen vier eeuwen bijeen gezocht die een meditatief karakter draagt. En hoewel het overgrote deel van de cd Meditation uit religieuze muziek bestaat, moet deze opname niet als zodanig worden beschouwd. Eerder als een poging om het grijpbare met het ongrijpbare te verenigen. In de eindeloze zoektocht naar geluk wordt gepoogd door te dringen tot in de ziel met als leidraad puur menselijke verlangens als tevredenheid, troost en het vinden van rust. Zo gunt Garanca de luisteraar een blik in haar eigen ziel, op dat wat haar het meeste raakt. En dat is mooi. Samen met dirigent-echtgenoot Karel Mark Chichon heeft ze een persoonlijk album tot stand gebracht waarop deze aspecten prachtig tot uiting komen. Door de pluriformiteit was zij in staat om ‘in alle werken nieuwe facetten van mijn stem te ontdekken’ – zo licht zij toe in het cd-boekje. Daarin is zij wonderwel geslaagd. Zo klinkt in Mascagni’s Regina coeli met orgel, koor en groot orkest een heel andere Garanca dan in het mystieke Miserere van Allegri of het intieme Salve Regina van Puccini. Stemkleuring, volume en gebruik van vibrato worden per nummer op maat ingezet. En dat verraadt haar ware kracht en veelzijdigheid.

Het is niet verwonderlijk dat het koor, afkomstig uit een land met een rijk koorleven, ook een belangrijk aandeel heeft. Temeer omdat Garanca’s eigen muzikale roots in deze traditie liggen. Logisch dat het uitstekend zingende Lets Radiokoor hier zijn medewerking verleent.

Dat eveneens is gekozen voor de hedendaagse Letse componisten Praulins en Vasks ligt in het verlengde daarvan. Zonder meer imposant te noemen is Praulins’ Dievaines, oorspronkelijk geschreven voor een koor van 1200 man, maar hier uitgevoerd in een bewerkte versie voor mezzo en klein orkest met gitaar en tinwhistle. Garanca zelf is er laaiend enthousiast over. ‘Omdat’, zo licht ze toe, ‘innerlijke rust wordt gezocht in de folkloristische wereld van elfen en magische natuurfiguren. Het stuk voert je mee van de duisternis naar het licht en laat je een oorspronkelijk optimisme ervaren.’

Of Garanca’s introspectie voor iedereen werkt, is niet te garanderen. Maar voor wie een muzikale meditatie in zijn leven wil inlassen is deze opname een uitstekende opmaat die aanzet tot reflectie.

Frans Jansen (5-2014)

Elina Garanca
12, 13 en 14 november
Concertgebouw Amsterdam
Voor meer informatie zie concertgebouw.nl.