Bach, J.S.

William Christie heeft met zijn barokensemble Les Arts Florissants vooral veel Franse opera’s en muziek van Monteverdi uitgevoerd. Sinds een paar jaar staat Bachs Hohe Messe ook op het repertoire. Deze maand maakt het ensemble met dit monumentale meesterwerk zijn Bachdebuut bij het label harmonia mundi. Hoewel William Christie al ruim veertig jaar actief is als dirigent en klavecinist heeft hij zelden muziek van Johann Sebastian Bach uitgevoerd.

Hij heeft zich meer toegelegd op vergeten repertoire, in het bijzonder Franse muziek uit de zeventiende en achttiende eeuw. ‘Met verbluffende overtuigingskracht heeft hij aangetoond dat deze muziek in de huidige tijd levensvatbaar is’, aldus de Organisatie Oude muziek over het pionierswerk van William Christie. Met zijn vocaal en instrumentaal ensemble Les Arts Florissants is hij wereldberoemd geworden dankzij de tientallen prijswinnende cd-opnames van relatief onbekend Frans repertoire. De afgelopen jaren gaf het ensemble voor het eerst  een reeks concerten met muziek van Bach, waaronder de indrukwekkende Mis in b-klein, BWV 232, ook bekend als de Hohe Messe. Van een liveopname uit 2016 is nu een cd verschenen.

Bijzonder aan deze opname van Bachs Hohe Messe is de rol van William Christie. Net zoals Bach destijds dirigeerde van achter het klavier, zo leidt Christie het ensemble vanuit het orkest als continuospeler. Hij beschrijft zijn rol als musicerend dirigent als volgt: ‘Als klavecinist en organist neem ik deel aan de vreugde van het musiceren. Ik dirigeer bijvoorbeeld wel het geweldige Kyrie waarmee de mis begint, maar in het tweede deel, het Christe, zit ik achter het klavier en begeleid ik het luchthartige duo voor sopraan en countertenor. Ik speel meer dan dat ik dirigeer in negen van de zesentwintig delen.’

Om een dergelijke uitvoering mogelijk te maken heeft Christie gekozen voor levendige tempi en een bescheiden bezetting van het koor en het orkest. ‘Snelle tempi hebben een meer fysieke en dansachtige benadering van de muziek tot gevolg. Ik streef ernaar om met deze cd-opname ook de menselijke kant van Bach te laten zien. Uiteraard is de Mis in b-klein vooral bedoeld als viering en bevestiging van het christelijke geloof (…), maar ik zie Bachs mis ook als een krachtige bevestiging van het humanisme, de verheffing van de mens en zijn prestaties.’

De selectie van de solisten van deze opname is ook uniek. Sopraan Rachel Redmond, tenor Reinoud Van Mechelen en bas André Morsch maakten alle drie ooit deel uit van Le Jardin des Voix - de academie van Les Arts Florissants voor jonge zangers - en werden daarna diverse keren bij het ensemble teruggevraagd. Countertenor Tim Mead maakt de cast compleet. De voortreffelijk zingende solisten mengen prachtig met het orkest, het koor klinkt zorgvuldig en geïnspireerd en de instrumentalisten schitteren zowel in de uitbundige tuttipassages als in de diverse solo’s voor fluit, hobo, viool en hoorn. William Christie en de zijnen bewijzen met dit Bachdebuut dat zij een overbekend en immer geliefd meesterwerk als de Hohe Messe met verbluffende overtuigingskracht kunnen uitvoeren.

Noortje Zanen (KZ 2-2018)