diverse componisten

De fluitist Emmanuel Pahud kennen we vooral als pleitbezorger van werken van componisten als Dalbavie en Pintscher. Op deze nieuwe cd gaat hij terug naar de tijd waarin bewerkingen van populaire composities een heel eigen genre vormden. Beroemde opera-aria’s steekt hij in een ander jasje. Zo laat hij horen dat Rigoletto, Die Zauberflöte en Carmen universele werken zijn die ook los van de originele context kunnen bestaan. Telkens opnieuw zoekt hij een invalshoek die past bij zijn instrument én de compositie. Zo ontstaat een wat objectievere uitvoering dan die van de operadiva’s en -helden, maar de voortreffelijke interpretatie van deze rasfluitist toont aan dat ook daar een grote bekoring van uitgaat.

Wat heeft de hedendaagse muziekgebruiker het gemakkelijk met tal van soorten geluidsdragers en toegang tot radio, televisie en internet! De sfeer van een compositie laat zich eenvoudig nogmaals beleven door een enkele druk op de repeatknop van de cd-speler. Maar er is een tijd geweest dat muziek zich niet zo gemakkelijk liet dupliceren en de luisteraar het zich evenmin altijd kon veroorloven steeds weer de concertzaal te bezoeken voor dat ene onsterfelijke fragment. De mens heeft zich echter altijd van zijn vindingrijkste kant laten zien. Niet alleen verschenen van populaire opera’s tal van arrangementen, ook werden melodieën tijdens uitvoeringen door oplettende luisteraars op het gehoor genoteerd en prompt bewerkt voor de meest uiteenlopende bezettingen. Emmanuel Pahud, de eerste fluitist van de Berliner Philharmoniker, heeft zich uitgebreid in deze materie verdiept. Het resultaat is een fraaie selectie opera-arrangementen uit de achttiende tot en met de twintigste eeuw die hij met het Rotterdams Philharmonisch Orkest onder Yannick Nézet-Séguin heeft opgenomen. Hij wordt daarin bijgestaan door Juliette Hurel, de eerste fluitiste in Rotterdam, die in de arrangementen van Verdi’s Rigoletto en Glucks Orfeo ed Euridice de tweede fluitpartij voor haar rekening neemt. Je zou je kunnen afvragen of de luisteraar in een tijdperk waarin zowat alle opera’s in originele bezetting in een of meer uitvoeringen verkrijgbaar zijn, nog wel genoegen neemt met een reeks bewerkingen, maar dat ligt iets genuanceerder. Niet alleen de opera’s zelf zijn kunstwerken, de arrangementen staan in vaktechnisch opzicht op hetzelfde peil. En inderdaad: de bewerkingen die Pahud voor deze cd heeft geselecteerd, steken elkaar in schoonheid naar de kroon. Zo is de interactie tussen de twee fluiten in het Verdi-Dopplerfragment uitstekend. En zo hoeven we de vraag of dit stuk niet beter voor andere instrumenten had kunnen worden geschreven evenmin te stellen. Want zo eenvoudig als het is om bij Gluck enkele stemmen of instrumenten te vervangen door andere, zo gecompliceerd ligt dat bij veel latere componisten. Verder maakt ook de directheid van Robert Fobbes’ bewerking van Mozarts Zauberflöte indruk, vooral door keuze en rangschikking van de verschillende fragmenten. Zonder enige moeite weet hij de tijdsduur van het origineel te decimeren zonder dat het werk iets aan overtuiging inboet. Met andere woorden: wie laat zich niet verleiden tot een avondje opera met Emmanuel Pahud?

Andrew van Parijs