Beethoven, Ludwig van

De Diabelli-variaties vormen zonder twijfel het grootst opgezette klavierwerk van Beethoven. In schril contrast daarmee staan de zes Bagatellen, want zo fijnzinnig als deze zijn, zo onbehouwen lijkt Beethovens inmense variatiereeks zich aan ons voor te doen. Maar schijn bedriegt. Het thema van Diabelli vormt in al zijn trivialiteit een prachtig uitgangspunt voor een klein uur durend muzikaal avontuur. Was het Beethovens doofheid die hem, onttrokken aan de leegheid van alledaagse conversaties, steeds meer aan zijn verbeelding overleverde waardoor een zodanig werk kon ontstaan? Wie de grote verschillen tussen bijvoorbeeld de variaties 15 (‘Grave e maestoso’) en 16 (‘Presto scherzando’) analyseert, kan weinig anders dan versteld staan van Beethovens levendige fantasie, wanneer een bijna stilstaande melodie uitmondt in een ingehouden presto, dat weer de opmaat vormt voor twee nog onstuimiger variaties. Gary Cooper heeft zich eerder bewezen als een voortreffelijk begeleider van de violiste Rachel Podger in Mozarts vioolsonates. Hij toont met deze opname aan dat Beethoven geen geheimen meer voor hem kent. Op de fortepiano, een instrument uit het jaar waarin het werk is voltooid, zijn de kleinste nuances hoorbaar, iedere harmonische verkleuring vormt een verrassing. Zelfs het plompe openingsthema verandert onder Coopers handen in een elegante wals.
Andrew van Parijs