Chausson / Ysay / Saint-Saëns / Fauré

‘Ik werd verliefd op een stuk van Ysaÿe’, herinnert violiste Rosanne Philippens zich. ‘Op zijn Poème élégiaque, opgedragen aan Gabriel Fauré. Zo ontstond het idee voor deze cd: vioolmuziek van componisten die elkaar eerden en inspireerden.’ Inderdaad zijn het allemaal opdrachtwerken, ‘dedications’: Chausson droeg zijn Chant de l’amour weer op aan Ysaÿe en op dezelfde manier voegen Fritz Kreisler en Camille Saint-Saëns zich in dit rijtje. Al met al is het sensitieve, gemakkelijk in het gehoor liggende, idiomatisch voor viool en piano geschreven muziek, tegen het sentimentele aan. Associaties met de negentiende-eeuwse salon dringen zich op. Wie indertijd speelde, moest echter wel van wanten weten, voor de beginnende amateur was dit te veel gevraagd. Kreisler en Ysaÿe waren zelf violisten van formaat. ‘Elke vingerzetting klopt’, zegt Philippens, die op de ‘Barrere’-Stradivarius speelt die ze van Janine Janssen mocht overnemen. Een uniek instrument uit 1727 met een uiterst warme klank. Die werd fraai opgenomen, al resoneert er wel ergens een microfoon, wat vooral in de solovioolstukken (Kreislers op. 6) irriteert. Het degelijke spel van pianist Julien Quentin zou je bijna vergeten. Ten onrechte, want het is meer dan ondersteunen wat hij doet: de solisten zijn duidelijk aan elkaar gewaagd.

Jos van der Zanden (6-2016)

KLASSIEKE KINDERZAKEN

Nederlands fabricaat

Wij leven in een land van gras, koeien, kaas, bloemen en scheikundigen. Maar er is méér in Nederland: muzikaal talent. Dat talent moet herkend worden, zich kunnen ontplooien. Dus investeren in cultuur en wetenschap, zou ik zeggen. Dat zou een nobele daad zijn van de politiek. Zoals in de sport wordt gesproken over breedtesport, zo zou de politiek moeten inzetten op ‘breedtecultuur’. Mijn steigerend stokpaardje is en blijft: jong beginnen. Het gaat niet alleen om muziek maken voor je beroep, we moeten ook liefhebbers creëren die de concertzaleninstromen.

Ik ben dol op schrijven en vertellen voor schoolconcerten. Vóór de gaapgrens blijven en zorgen dat leerkrachten jullie niet met lange armen stil moeten houden ‘want het is klassieke muziek’. Voorbeeld: met de Marinierskapel in de Doelen in Rotterdam of met het Residentie Orkest in Den Haag. Tachtig procent in de zaal was multicultureel. We hadden bal. En wat denk je wat? Jaren later kom ik bij een concert in de Doelen enkele groter-geworden-bezoekers-van-toen tegen. Er was een beginnetje gemaakt. Interesse in elkaar.

Nederlands fabricaat dat met open oren naar de stip op de muzikale horizon gaat. Musici die allemaal begonnen zijn met hun droom: muziek maken. Hard werken, studeren.

Tennisser Rafael Nadal met een tip: ‘Voor kinderen jonger dan 12 jaar geldt: laat ze plezier hebben. Soms zijn de ouders te streng omdat ze een kampioen zien in hun kind. Niet doen.’ ‘Maar’, zegt hij verder, ‘je moet veel oefenen, wil je een kampioen worden.’ Ouders en grootouders: weet wat je te doen staat als het om (klein)kinderen en muziek gaat.

Jazz
De cd One Day van trompettist Rob Bruynen.

Studeerde klassiek en jazz aan het conservatorium in Hilversum. Niks geen scheidslijn tussen klassiek en jazz. Motto van Rob: ‘Stay curious about the unknown - in life and in music’. Ik denk dat je dit zelf kunt vertalen. Gaat over nieuwsgierigheid. Dit is zijn debuut met een kwintet. Met een knorrende basklarinet en baritonsax. De grote Bösendorfer-vleugel is mooi opgenomen, en dat is niet ieders werk.
Allemaal eigen composities. Dat is moedig, want veel mensen willen ‘het feest der herkenning’, dat wil zeggen: de bekende titels horen. Mijn favoriet is de titelsong, One Day. Wat een beheersing in het hoge register!

Klassiek
Violiste Rosanne Philippens: Dedications.

In Rosannes eigen woorden ‘vioolmuziek van componisten die elkaar eerden en inspireerden’, zoals Fritz Kreisler, Gabriel Fauré, Eugène Ysaÿe en anderen. Zij speelt op de ‘Barrere’-Stradivarius, een viool die in 1727 gebouwd is. Dat is 2016-1727=288 jaar geleden. Ai, niet in de trein of taxi laten liggen. Dan wordt de viool ongelukkig. Zij speelt met vlammende overgave en mooie toon, solo of met haar pianist Julien Quentin. Virtuoos en verstild. Je voelt de concentratie, maar ook haar losse haren en snaren.

Meer Nederlands Fabricaat
De debuut-cd Studio van de groep Fuse. Zes meesterlijke jonge solisten. De komende tijd te bewonderen in het hele land. Met violiste Julia Philippens, de zuster van Rosanne. Girlpower. Een muzikaal nest. Nog zo’n nest. Met jazzvogels. De Beets Brothers. Drie broers, Peter (piano), Marius (bas) en Alexander (saxofoon). Cubop City Big Band van drummer en bandleider Lucas van Merwijk. Band bestaat 20 jaar. Zet de cd Arsenio op en het ijs van de Elfstedentocht zou spontaan smelten.

De groep Ikarai met de cd FLY. Originele composities, ingenieuze arrangementen voor het strijktrio. De Dutch Swing College Band. LIVE! De band onder deze naam bestaat 71 jaar. Maak kennis met dixieland. Elke laatste zondag van de maand Nederlands fabricaat in het programma Jazz in the Evening, op nposoulenjazz.nl, twee uur ‘Nederjazz is superjazz’. Op het moedige jonge label Navis Classics speelt Joachim Eijlander cellosuites van Bach (cello uit 1870: een instrument van 147 jaar oud).

Blokfluitiste Lucie Horsch kwam vorig jaar bij mij fluiten in Muziekwijzer op Radio 4. Wat mooi dat zij de cd Vivaldi gemaakt heeft. Thérèse Steinmetz zingt met Philippe Elan op Amsterdam-Paris. Dan maak je kennis met het Nederlandse en het Franse chanson.

Laat mij weten wie je gevonden en gehoord hebt en wat je ervan vindt. Of ik iedereen ook écht een mailtje stuur, vragen mensen mij in de platenzaak, in de concertzaal of bij de Jumbo. Maar natuurlijk. Neem de proef op de som.

Wat was jouw eerste kennismaking met klassieke of jazzmuziek? Iedere mailer krijgt de Klassieke Kinderzaken Oorkonde De 13de mailer ontvangt de dubbel-cd Het Kasteel van Beethoven.

edwinrutten@edwinrutten.nl

Nou dag! Edwin Rutten (6-2016)