Rheinberger & Mendelssohn

De eerste cd van het Groot Omroepkoor met Benjamin Goodson als chef-dirigent is meteen een schot in de roos. Het koor zet de katholieke wereld van Joseph Rheinberger naast de protestantse koorwerken van Felix Mendelssohn. De dubbelkorige mis van Rheinberger klinkt als een spannende Palestrina in een romantisch jasje. En Mendelssohn lijkt naast Rheinberger kraakhelder en soms schokkend modern. Een verrassende cd, niet alleen voor koorliefhebbers.

Aangenaam Klassiek 2023

INTERVIEW

Muziek en woord
Benjamin Goodson, de chef-dirigent van het Groot Omroepkoor, houdt van muziek en woorden. Voor zijn nieuwe album koos Goodson voor een mis van Rheinberger en motetten van Mendelssohn. “De stukken van Mendelssohn zijn dramatisch en zeer retorisch.”

Nadat hij in 2018 debuteerde bij het Groot Omroepkoor met het Requiem van Mozart werd Benjamin Goodson in 2020 benoemd tot chef-dirigent van het enige professionele koor in Nederland, gespecialiseerd in symfonisch koorrepertoire, dat zich uitstrekt van de grote bekende werken van alle tijden tot de nieuwste muziek. Onder zijn leiding geeft het Groot Omroepkoor vaak indrukwekkende uitvoeringen in onder andere de NTR ZaterdagMatinee, het AVROTROS Vrijdagconcert en het Zondagochtend Concert. Ook is het koor vaak live te horen op NPO Klassiek.

Hoe ervaart Goodson zijn positie als chef-dirigent van het koor? “Het koor is niet minder dan mijn muzikale familie, en dat betekent alle schoonheid, vreugde en uitdagingen van een langdurige relatie. Ik hou van hun geluid, de warmte en gulheid waarmee ze muziek maken en hun moed om echte magie te creëren tijdens hun optredens. Ze zijn ook extreem geduldig met mij en mijn specifieke muzikale en technische obsessies! Ik ben een groot voorstander van de publieke omroep in het algemeen en van het gebruik van alle middelen die ons ter beschikking staan om het leven van het grote publiek te bereiken en te verrijken. Ik geloof dat we hier een belangrijke en opwindende rol te spelen hebben.”

Met de focus op a-capellamuziek uit de twintigste en eenentwintigste eeuw, dirigeert Goodson bij voorkeur koormuziek. Waarom? “Ik hou van muziek en ik hou van woorden, en de combinatie van deze twee kunstvormen in koormuziek vind ik bijzonder krachtig. Ik zong ook zelf. Ik denk dat dit een van de redenen is waarom ik uiteindelijk voornamelijk koormuziek ben gaan dirigeren. Ik heb ook orkestdirectie gestudeerd, en ik voel me erg op mijn gemak in oratoria, waar ik koor en orkest kan samenbrengen.”

In hoeverre trekt Goodson zich iets aan van de regels van de authentieke muziekpraktijk? “We weten inmiddels zoveel meer over welke instrumenten er gebruikt kunnen zijn, de grootte van ensembles, technische ideeën over versieringen. We hebben het idee dat we een beter gevoel hebben voor frasering en stijl. Allemaal zulke belangrijke muzikale parameters... en nu voel ik dat het tijd is om dit technische inzicht te vullen met emotie, vreugde, leven. Ik vind muziek uit de achttiende eeuw extreem sterke, retorische muziek die van de pagina springt. Ik heb geen tijd voor dogma’s - die zijn niet nodig met alle mogelijkheden die het muzikale materiaal ons biedt. Muzikaal gezien kijk ik naar grondleggers van de oudemuziekbeweging als Harnoncourt, voor zijn moed en visie om dingen anders te gaan doen. Maar ik kijk ook graag naar oude video’s van Abbado en Kleiber, vanwege de gratie waarmee ze hun ideeën kunnen laten horen.”

Voor zijn nieuwe album koos Goodson voor een mis van Rheinberger en motetten van Mendelssohn. “De mis is op de traditionele manier opgebouwd, Kyrie, Gloria, etc. Het is een heel mooie, warme interpretatie van die oude teksten. Het Kyrie vormt voor mij het hoogtepunt, dat klinkt als een warm bad van overlopende koorlijnen. De stukken van Mendelssohn zijn dramatisch en zeer retorisch. Je hoort de inspiratie die hij haalde uit de muziek van Bach, want deze stukken spelen zich af als scènes uit de Matthäus-Passion. Het zijn dynamische, vaak wisselende emotioneel geladen stukken, met een groot hart. Het laatste stuk op het album is het zeer beroemde Abendlied van Rheinberger. Een tranentrekker en hopelijk een hoopvol en troostrijk einde van deze muzikale reis.”

Goodson, die nadat hij als jongetje piano speelde en als adolescent zong en luisterde naar alle soorten muziek, werd in Oxford verliefd op koormuziek, waarvoor hij nu nieuwe formats bedenkt. “Het koor en ik hebben The Living Room bedacht, om te experimenteren in een iets theatralere omgeving en om te zien hoe we op verrassende manieren contact kunnen maken met ons publiek. We hebben van alles gedaan, zoals Stravinsky ensceneren met Indiase dansers en samen met zanger Sven Ratzke TivoliVredenburg in een circus veranderen.”

Toewijding aan de muziek is voor Goodson, die ook docent is aan het Conservatorium van Amsterdam, misschien wel het allerbelangrijkste. “Natuurlijk werken we aan alle technische aspecten van het dirigeren en aan de interpretatie van het repertoire, maar we praten ook heel eerlijk met elkaar over alles wat er om het musiceren heen gebeurt. Zelfvertrouwen, zelfreflectie, persoonlijkheid, controle. Het kan een eenzame baan zijn als je elke dag voor een ensemble staat, en ik merk dat we vaak allemaal met dezelfde demonen te maken hebben. Ik hoop dat mijn lessen een plek zijn om eerlijk en kwetsbaar met elkaar te zijn.”

Wenneke Savenije (Klassieke Zaken 3-4-2023)