Various

Sean Shibe is misschien wel de meest verrassende klassieke gitarist van dit moment. Hij bespeelt net zo makkelijk de conventionele gitaar als de elektrische en schuwt ook de luit niet. Op Camino, een plaat vol Franse en Spaanse componisten uit de vroege twintigste eeuw zoals Falla, Satie, Ravel, Poulenc en Mompou, houdt de Schot met Japans bloed het op de klassieke gitaar. En dat doet hij ‘betoverend’, volgens de The Guardian. Luister naar het begin van de ooit voor Segovia geschreven Suite compostelana van Mompou en wees verkocht.

Aangenaam Klassiek 2023

SPECIAL

Het Zuid-Amerika van gitarist Sean Shibe
Sean Shibe is een van de opvallendste jonge gitaristen van dit moment. De Schotse musicus speelt net zo makkelijk klassieke als elektrische gitaar, wat hij demonstreerde op zijn vorige solo-cd Lost & Found. Met zijn nieuwe cd Profesión keert hij weer terug naar waar het bij hem ooit begon: de klassieke gitaar.

Nadat hij op eerdere klassieke cd’s het werk van Bach, van de Engelse componisten (Dreams & Fancies) en de Spaanse en Franse componisten (Camino) verkende, duikt Sean Shibe op Profesión in het Zuid-Amerikaanse repertoire dat direct gerelateerd is aan de bloeitijd van de klassieke gitaar rond het midden van de twintigste eeuw. Zo was Augustín Barrios-Mangoré (1885-1944) een van de grootheden die de gitaarmuziek de twintigste eeuw in hielpen. De Paraguees was zelf een begenadigd gitarist en schreef een groot oeuvre bij elkaar. Op Profesión speelt Shibe twee van zijn bekendste werken, La cathedral en Julia Florida.
“Een ode aan de Zuid-Amerikaanse bijdrage aan de opkomst van de gitaar als solo-instrument”, noemt Shibe de cd. “Vandaar de titel Profesión. Die is afgeleid van het gedicht Profesión de Fe (Geloofsbelijdenis) van Barrios, één grote lofzang op de gitaar en een gedicht dat hij vaak voordroeg aan het begin van zijn concerten.”

Met componist-gitaristen als de negentiende-eeuwse Francisco Tárrega en Barrios verwierf de gitaar definitief een groter publiek. In de klassieke tijd waren er wel gitarist-componisten als Mauro Giuliani en Fernando Sor - Sor werd zelfs ‘de Beethoven van de gitaar’ genoemd - maar de kwaliteit van het repertoire bleef achter bij de grote componisten van die tijd en het instrument veroverde nauwelijks een plek in de kamermuziek.
“Barrios is van groot belang geweest voor de herwaardering van de gitaar in de twintigste eeuw”, zegt Shibe daarom. “Al werd hij pas na zijn dood werkelijk op waarde geschat. Zijn muziek is tijdloos, maar werd gek genoeg genegeerd door Andrés Segovia, de Spaanse gitarist die medeverantwoordelijk was voor de twintigste-eeuwse opleving van het instrument. Dankzij Segovia beschikken we over de baanbrekende Twaalf etudes van Heitor Villa-Lobos. Hoewel Segovia ze nimmer allemaal speelde, erkende hij direct het belang van deze werken.”
Op Profesión vormen de Twaalf etudes het hart van het album dat besluit met een ander Zuid-Amerikaans meesterwerk voor gitaar: de opzwepende Sonata op. 47 uit 1976 van Alberto Ginastera, het enige werk dat hij ooit voor de gitaar schreef.

Ginastera’s Sonata is nog altijd een van de twintigste-eeuwse toppers in het gitaarrepertoire dat desondanks, ongetwijfeld omdat de gitaar ook geen vast orkestinstrument is, slechts een relatief kleine groep echte liefhebbers kent. Daar hebben het gebruik van het instrument door onder anderen Gustav Mahler in zijn Zevende symfonie en de opkomst van de elektrische gitaar in de tweede helft van de twintigste eeuw weinig aan kunnen doen. Vandaar dat Shibe vrolijk blijft schakelen tussen het traditionele repertoire en spannende experimenten op de klassieke en elektrische gitaar. “Ik ben optimistisch over de toekomst van de gitaar, maar het blijft een lastig instrument in het huidige klassieke veld. Ik hoop dat collega’s en volgende generaties zich realiseren dat winnen van gitaarcompetities niet de weg is naar een carrière. We moeten niet alleen de beste bestaande gitaarmuziek blijven spelen, maar ook nieuwe wegen bewandelen.”

Paul Janssen (Klassieke Zaken 5-6-2023)

Sean Shibe
10 januari
Concertgebouw, Amsterdam