Various

In de jaren 1960 was Maria Bethânia een van de boegbeelden van Tropicalia, de beweging die de Braziliaanse populaire muziek nieuw leven wilde inblazen door tegelijkertijd vooruit en achteruit te kijken: oude volkse elementen en moderne rockinvloeden versmolten tot een nieuw, krachtig en blijvend actueel genre. Na al die tijd heeft ze nog steeds een stemgeluid om in te verdrinken, een bronzen alt die je rillingen van emotie en genot over de rug jaagt. In de afgelopen jaren waren haar platen wel eens wat vlak of kitscherig, maar de eerste uitgaven van haar eigen label Quitanda maken duidelijk dat dit niet geheel met haar instemming gebeurde, want zowel de cd als de dvd zijn origineel, compromisloos en artistiek integer. Op typisch Braziliaanse wijze verzoent ze ‘hoge’ en ‘lage’ cultuur door een compositie van Villa-Lobos te koppelen aan de aardse percussiepatronen die de rituelen van de candomblé begeleiden, de natuurgodsdienst waarvan ze ook de goden, de orixá’s, geregeld aanroept, en dat in schaamteloos romantische en melodieuze songs. De arrangementen zijn levendig maar sober, de voorgedragen gedichten en gastrollen van de zangeressen Miúcha en Nana Caymmi zorgen voor afwisseling. De cd is prachtig, maar de (veel langere) concertregistratie is verpletterend, ook vanwege Bethânia’s 1000 watt aan uitstraling.

Frank van Herk