Various

JAZZ EN WERELD

Ongewoon maar kloppend
Ruimte voor twijfel én verrassing De mooiste muziek is muziek die ruimte voor twijfel én verrassing laat, waarin de musici niet een verhaal navertellen, maar het gesprek aangaan, en de mooiste gesprekken zijn vaak die waarin mensen met een heel verschillende achtergrond samenkomen en elkaar toch verstaan.

Pasado en claro, het nieuwe album van de Zweedse bassist Anders Jormin is zo’n gesprek. Vooral de ontmoeting tussen de viool en altviool van zangeres Lena Willemark en de koto van Karin Nakagawa zorgt voor onvergetelijke momenten op deze bijzonder sfeervolle plaat. Bijna ieder nummer is geïnspireerd op een gedicht, waarbij Europese poëzie en gedichten uit het Verre Oosten worden afgewisseld. Willemark zingt de teksten zonder opsmuk of nadruk, maar met veel gevoel. De musici ondersteunen haar met kalm, ingetogen spel dat toch heel spannend is. Het heerlijk ruimtelijke drumwerk van Jon Fãlt is hier helemaal op zijn plaats, een traktatie, net als het basspel van Jormin die het allermooiste geluid uit zijn instrument haalt dat er is.

Zo ongewoon als de groepssound bij Jormin is die van zangeres Esperanza Spalding en pianist Fred Hersch niet, en toch is hun Alive At The Village Vanguard een spannende plaat. Dat komt in de eerste plaats door de grote vrijheid die het tweetal zich permitteert in hun interpretatie van vaak overbekende jazzstandards. Beiden musiceren zeer eigenzinnig, elk op een eigen manier. Precies daarin schuilt nog een troef, want in de tweede plaats zijn deze liveopnamen een ontmoeting tussen twee heel verschillende persoonlijkheden. Spalding is expressief, zelfs theatraal, Hersch introvert en poëtisch, maar hoe verschillend ook, ze halen het goede in elkaar boven.

Zangeres Natashia Kelly vond net als Anders Jormin inspiratie in de poëzie, specifiek in een gedicht van Rainer Maria Rilke waaraan Dear Darkening Ground de titel ontleent. Het is een fraai en sfeervol album waarop de stem van Kelly voor de juiste emotionele lading zorgt door haar opmerkelijke vibrato dat haar zang vooral in het hoge register breekbaar maakt. De banjo van Ruben Machtelinckx brengt de muziek naar een plek ergens tussen jazz en folk in, bijzonder.

Ook hoornist Morris Kliphuis componeerde muziek die zich aan genrekaders onttrekt. Er zit klassiek in, minimal en pop en nog veel meer. Blikvanger is zangeres Pitou, die de teksten van Lucky Fonz III met zowel overtuiging als kwetsbaarheid brengt. Kliphuis’ even eigenzinnige als ontroerende arrangementen zijn de band Stargaze op het lijf geschreven.

Mischa Andriessen (Klassieke Zaken 1-2023)