Various

‘Ik kan niet zingen, daarom ben ik op Philippe afgestapt.’ ‘En ik kan niet gitaarspelen, dus vroeg ik Thibaut om een tweekoppige troubadour te vormen. Zo is het gekomen.’ Even simpel als hilarisch verklaren countertenor Philippe Jaroussky en gitarist Thibaut Garcia de wording van hun ‘achtbaan door de muziekgeschiedenis in liedjes voor stem en gitaar’. De sprankelende combinatie dendert als een popduo door ‘liedjes’ van Caccini, Dowland en Purcell, via Mozart, Fauré en Granados naar werk van Luiz Bonfá en de Franse Barbara. Een plaat om vrolijk van te worden.

Aangenaam Klassiek 2022

COVERINTERVIEW

Intieme dialoog
In oktober verschijnt de cd À sa guitare, het resultaat van de verrassende samenwerking tussen de geliefde countertenor Philippe Jaroussky en de jonge klassieke gitaarsensatie Thibaut Garcia. Hun ontmoeting leverde een spannende en afwisselende reis op die meer dan vierhonderd jaarmuziekgeschiedenis beslaat en schakelt tussen verschillende continenten, culturen en talen.

Philippe Jaroussky en Thibaut Garcia ontmoetten elkaar in 2019 tijdens de Victoires de la musique classique, de jaarlijkse uitreiking van de Franse klassiekemuziekprijzen. Jaroussky trad op, Garcia was genomineerd als ‘instrumentale openbaring van het jaar’ en won de categorie. Datzelfde jaar zou een compilatie-cd van Jaroussky uitkomen, tere ere van zijn twintig jaar op de bühne. “We zochten naar ideeën voor nieuwe nummers, want ik vond het niet interessant om zo’n cd uit te brengen zonder nieuw materiaal,” vertelt Philippe Jaroussky. “En toen dacht ik aan Thibaut! We namen samen het chanson Les feuilles mortes op en Flow my tears van Dowland. Eigenlijk was, zonder dat we het wisten, het concept van het album toen al geboren: twee totaal verschillende stukken uit compleet andere periodes.”

De samenwerking smaakte voor beide artiesten naar meer. “Het ging zo ontzettend goed in termen van de muziek,” vertelt Thibaut Garcia, “maar de onderlinge verhouding was ook zo leuk en makkelijk, dat we besloten om een heel album op te nemen. We kwamen allebei met een lange lijst stukken. Sommige nummers waren meteen goed, en sommige dingen gooiden we meteen weg, omdat ze bijvoorbeeld niet goed werkten op de gitaar.”

“Eerst probeerden we veel liederen die specifiek geschreven zijn voor stem en gitaar,” herinnert Jaroussky zich, “maar uiteindelijk zijn bijna alle nummers op de cd bewerkingen, veel door Thibaut zelf. ” Garcia: “Bij bewerkingen gaat het er heel erg om dat je de essentie van het stuk vindt. Is die essentie ritmisch, harmonisch, is het de melodie? Je moet een stuk echt begrijpen. Een bewerking maken is iets heel persoonlijks, het is in zekere zin als componeren.”

Een van de verrassende bewerkingen op de cd is waarschijnlijk Erlkönig van Schubert. Jaroussky: “Ik heb een Schubert-album opgenomen met piano, dat later zal verschijnen, en toen besloot ik Erlkönig niet op te nemen. Maar ik vond een transcriptie die een terts lager is, supervirtuoos voor de gitaar, die perfect leek voor ons.” Garcia: “Toen ik dat lied hoorde op de piano dacht ik bij mezelf: dit zal op de gitaar wel verschrikkelijk moeilijk zijn. Dat is het ook, maar het werkt gewoon.”

Een ander bijzonder nummer op de cd is Alfonsina y el mar. Jaroussky: “Ik vind dat een van de mooiste liederen die ooit geschreven zijn. Maar het is al zo vaak gezongen door zoveel grote artiesten, Mercedes Sosa voorop, dat ik het eerst niet aandurfde. Maar Thibaut stond erop dat we dat lied zouden doen.” Garcia: “Voor dat nummer had ik niet eens bladmuziek en ik heb ook geen transcriptie gemaakt. Ik wilde alles improviseren, elke keer net iets anders. Dat was voor mij nieuw. Ik wilde nóg vrijer zijn en zeggen: laten we alleen maar naar elkaar luisteren. We hebben de harmonie, laten we erop vertrouwen dat we het juiste vinden.”

Het op deze manier begeleiden van een zanger was voor Garcia een nieuwe ervaring: “Je moet echt je timbre steeds aanpassen. Als je met een geluid speelt dat te rond of te warm is, bedek je soms de stem te veel. Dan moet je meer op de kam spelen om een geluid te krijgen dat wat preciezer en helderder is. De manier waarop je legato en staccato speelt is ook anders, omdat je speelt in relatie tot wat de zanger doet.” Jaroussky: “Het palet aan kleuren van de gitaar is veel rijker dan ik dacht. Thibaut kan totaal verschillende kleuren produceren, afhankelijk van hoe hij zijn handen plaatst en hoe hij de snaar raakt.”

“Ik moet zeggen dat het plezier van zingen met gitaar een heel ander soort plezier is dan zingen met piano”, vervolgt Jaroussky. “Het is heel intiem. Je kunt als zanger soms echt vergeten dat je zingt. Je hoeft je geen zorgen te maken over projectie, maar je kunt je volledig richten op de kleuren en op de tekst, nog meer dan met piano. Je kunt bijna fluisteren. Je hoeft je niet te verschuilen achter vocale techniek, wat niet makkelijk is voor een klassieke zanger.”

“Soms heb je heel duidelijk de begeleider en de zanger,” zegt Garcia, “maar met Philippe was het echt een dialoog. En ik had het gevoel dat hij zichzelf transformeerde, dat hij steeds met nieuwe ideeën kwam, steeds iets anders probeerde.” Jaroussky is van zijn kant net zo lovend: “Het was een bijzonder intense samenwerking. Wat ik zo indrukwekkend aan Thibaut vind, is dat hij nog jong is maar al zo ontzettend goed weet wat hij wil en doet. Het is heel verfrissend, zo’n ontmoeting tussen artiesten van verschillende generaties, met andere ervaringen. Ik ben ervan overtuigd dat dit nog maar het begin is!”

Benjamin Rous (Klassieke Zaken 3/4-2021)