Diverse Componisten

In de serie Horizon (sinds 2007) van het Koninklijk Concertgebouworkest is deel vijf verschenen, met opnamen uit 2012. Het is te hopen dat de boog gespannen blijft en men niet gaat achterlopen. Oorspronkelijk promootte de reeks vooral hedendaagse Nederlanders, maar dat is op deze cd al niet meer het geval. Alleen Richard Rijnvos en Klaas de Vries zijn nog van eigen bodem. Naast hen de Schot James MacMillan, de Duitser Detlev Glanert en de Finse Kaija Saariaho. Rijnvos (1964) verkeert met zijn Antarctique al aardig in het hoogste noorden, want je hoort bij hem eigenlijk niets anders dan ijsbergen die tegen elkaar opbotsen. Fascinerend. Hoogtepunt is Providence van De Vries (1944), de nestor van het gezelschap. Een verfijnde en tegelijk bonte orkestratie, veel schwung, ritmisch zeer beweeglijk, soms bijna freejazz. In de aan- en afloop zijn er brede, wat pathetische melodieën of eerder flarden daarvan in de strijkers of blazers. Zeer persoonlijke muziek die veel ruimte voor zichzelf opeist en de luisteraar niet onberoerd kan laten. Een cd die logenstraft dat het ook hier prachtig en subtiel spelende orkest zich onvoldoende of liever niet zou inzetten voor eigentijdse muziek.

Jurjen Vis (4-2014)

RCO Live: krachtige formule, onzekere toekomst

RCO Live, het eigen platenlabel van het Koninklijk Concertgebouworkest, bestaat op de op af tien jaar. Hoewel men inmiddels kan terugkijken op een schat aan bijzondere releases, is het onzeker wat de toekomst brengen gaat.

In 2004 ziet men zich bij het Koninklijk Concertgebouworkest voor een lastig dilemma geplaatst als chef-dirigent Riccardo Chailly het na zestien concertseizoenen voor gezien houdt. Met zijn vertrek komt ook diens persoonlijke platencontract bij Universal Records op de tocht te staan. Bijgevolg moet het Amsterdamse toporkest halsoverkop op zoek naar een nieuwe manier om de eigen muzikale ontwikkeling onder de nieuwe chef Mariss Jansons wereldwijd uit te dragen.

“Op zo’n moment kun je twee dingen doen”, analyseert zakelijk adjunct-directeur David Bazen. “Óf je kiest ervoor om je releases onder te brengen bij een ander bestaand label, óf je neemt het hele proces van a tot z in eigen hand; van repertoirekeuze en registratie tot distributienetwerk en huisstijl. Dat laatste leek ons een heel krachtige formule.”

En dus lanceerde het Concertgebouworkest tien jaar geleden het eigen label RCO Live, daarmee handig inspelend op een bredere internationale trend. Want ook andere orkesten begonnen destijds opnames in eigen beheer uit te geven: het London Symphony Orchestra, het Dallas Symphony Orchestra en de San Francisco Symphony, om er een paar te noemen. Bazen legt uit waarom: “Grote labels richten zich meer en meer op solisten. Een opname van Tsjaikovski’s Vioolconcert door een jonge sterviolist laat zich nu eenmaal gemakkelijker in de markt zetten dan de zoveelste Brahmssymfonie door een gevestigd orkest met vaste dirigent.”

En laat dat orkestrepertoire nu net zijn waar het aan de Amsterdamse Van Baerlestraat om te doen is. Bazen: “Met RCO Live hebben wij ons het afgelopen decennium nadrukkelijk gericht op eigen live-opnames van symfonisch werk, waarin het orkest de hoofdrol vervult.” Die scherpe profilering heeft inmiddels de nodige pareltjes opgeleverd. De monumentale Mahlerbox bijvoorbeeld, waarop de chronologische uitvoeringen van diens voltallige symfonieën in de Mahlerjaren 2010- 11 voor het nageslacht zijn vastgelegd op dvd. Of de dubbel- cd met Schumanns zelden gespeelde Szenen aus Goethes Faust onder leiding van Nikolaus Haroncourt. Ook noemenswaardig: de opname van Mozarts Requiem, de eerste KCO-uitvoering in veertig jaar. Bijzonder trots is Bazen ook op de (voorlopig) vijfdelige Horizon-serie, gewijd aan spraakmakende premières van hedendaags werk. Naast internationale boegbeelden als Detlev Glanert, James Mac- Millan en Kaija Saariaho bieden de Horizon- cd’s ook ruimschoots aandacht aan nieuw repertoire van eigen bodem. Zo komen onder meer Klaas de Vries (Providence), Michel van der Aa (Spaces of Blank) en Rob Zuidam (Adam-interludes) aan bod, maar ook jongere componisten als Joey Roukens (Out of Control) en Mayke Nas (No Reason to Panic).

Of er bij RCO Live nog meer moois in het verschiet ligt, is met de benoeming van Daniele Gatti als nieuwe chef-dirigent onzeker geworden. “We zijn momenteel met Gatti’s platenlabel aan het kijken of we onze activiteiten wellicht kunnen combineren”, aldus Bazen. “Wij willen in ieder geval graag verder met RCO Live. De afgelopen jaren is het label een belangrijke manier gebleken om ons internationaal in de kijker te spelen.”

Joep Christenhusz (6-2014)