Brahms

Allesomvattende sextetten
Johannes Brahms gaf in de vroege jaren zestig van de negentiende eeuw als jonge dertiger zijn visitekaartje af met twee meesterlijke strijksextetten. Hij was daarmee een van de eerste componisten die twee violen, twee altviolen en twee celli bijeenbracht en de weg vrijmaakte voor meesterwerken van onder anderen Dvorák, Tsjaikovski, Korngold en Schönberg. Toch blijven de twee sextetten van Brahms ongeëvenaard. Vooral als ze gespeeld worden door het roemruchte Belcea Quartet, aangevuld met de even veelgeprezen Tabea Zimmermann en Jean-Guihen Queyras, dat de sextetten opnam na een lange Europese tournee. Waar Brahms zijn publiek nog jaren liet wachten op een Eerste symfonie, liet hij in zijn strijksextetten horen hoezeer hij de symfonische taal al beheerste met slechts zes instrumenten. Luister naar het prachtige tweede deel van het eerste sextet of het indringende Adagio van het tweede sextet en raak verslaafd aan deze allesomvattende muziek.

Klassieke Zaken 1-2022

Vanwege de ongebruikelijke bezetting zijn de twee strijksextetten van Brahms weinig in concertzalen te horen. Opnamen zijn er des te meer van. Vroeger hebben legendarische musici als Pablo Casals, Jasha Heifetz en Yehudi Menuhin wel meegewerkt aan zulke opnamen. Nu heeft het Belcea Kwartet de handen ineengeslagen met de altvioliste Tabea Zimmermann en de cellist Jean-Guihen Queyras. Net als het strijkkwartet behoren zij tot de wereldtop maar hebben ze geen last van sterallures. Integendeel, ze voegen zich prachtig in het subtiele samenspel, dat geen moment doet denken aan een gelegenheidsensemble. Deze musici kunnen de overmacht van een volledig symfonieorkest suggereren maar ook en vooral de intimiteit van de fijnste kamermuziek tot diep in de ziel laten doordringen. In het eerste sextet is het alsof de lente aanbreekt met een betoverende kleurenpracht. Waar nodig, is de toon fluwelig en de ritmiek elegant, maar er is nooit sprake van mooidoenerij. Steeds blijft er iets van de aardse natuur van volksmuziek meeklinken. Ook in het mysterieuze en wat dramatischer aandoende tweede sextet spreekt Brahms via dit ideale medium recht tot het hart. Kortom: componist en musici hebben elkaar gevonden in de mooist denkbare kamermuziek.

Eddie Vetter (Klassieke Zaken 1-2022)