Testa, Gianmaria
2005-12-15 11:10:30
Jarenlang zag Gianmaria Testa de treinen komen en gaan. Als stationschef van een klein Italiaans provinciestadje brachten de treinen passagiers met verhalen mee. ’s Avonds maakte hij van die verhalen kleine liedjes. Hij had er twintig jaar voor nodig om genoeg moed bij elkaar te rapen en zijn liedjes op te nemen.Vanaf dat moment,zo’n elf jaar geleden, groeide zijn reputatie van het bestbewaarde muzikale geheim van Italië tot een van de belangrijkste ‘cantautore’, de Italiaanse versie van de singer/songwriter. Het was een lange, langzame weg naar succes, een reis die nog altijd niet ten einde is. Zijn nieuwste cd ‘Da questa parte del mare’ is op te vatten als een conceptalbum. Het thema is een poëtische kijk op moderne migratie, en de veranderende ideeën omtrent volk en vaderland en hoe het is om ontworteld te zijn. Zonder overigens in politiek pamflettisme te vervallen. De afzonderlijke liedjes zijn meer als hoofdstukken in een roman. De albumtitel laat zich vertalen als ‘Aan deze zijde van de zee’, de andere kant van de Middellandse Zee waar tallozen de oversteek wagen op zoek naar een beter bestaan. Gianmaria Testa bracht als laatbloeier elf jaar geleden zijn eerste plaat ‘Montgolfière’ uit. Hij schreef al twintig jaar liedjes en begon voorzichtig met optreden in zijn geboortestreek rondom Piemonte. Het succes groeide langzaam, hij speelde vaker door heel Italië en brak in 1997 door in Frankrijk met een reeks uitverkochte concerten in het Walhalla van het chanson, het Parijse l’Olympia. Hoewel bijna 40 jaar oud, werd hij gezien als een exponent van de nieuwe generatie Italiaanse zanger/liedjesschrijvers. Inmiddels is Testa een vaste waarde in het Italiaanse muzikale landschap. Een vergelijking met Paolo Conte, ook zo’n zanger met een doorleefde stem, ligt voor de hand.Toch zijn de verschillen groot.Waar Conte een melancholieke mopperkont is, is Testa meer een observator van de kleine dingen des levens. Zo weet hij op ‘Da questa parte del mare’ het verdriet van de ontheemden in een paar kleine beelden te vangen. Daar de meeste luisteraars het Italiaans niet machtig zullen zijn, is het prettig dat de teksten in het Frans en Engels zijn vertaald en afgedrukt in het cdboekje. Een ander groot verschil met Conte is dat Gianmaria Testa gitarist is. Zijn akoestische gitaar geeft de liedjes meer lucht om te ademen. Binnen dat klankgemiddelde slaagt Testa erin om jazz, pop, latin, en zelfs tango te laten versmelten. Hij is in dat opzicht een Europees liedjesschrijver die verschillende culturen samenbindt.Testa bezit het vermogen zijn gevoelens zonder tekst over te brengen. De emotie schuilt in de details. Dat kan een stembuiging zijn, de timing van de drums of een afwijkend gitaarakkoord. In het nummer Rrock bijvoorbeeld klinkt de klarinet als een oosters instrument en neemt de luisteraar mee naar verre oorden. Het zijn dit soort onverwachte vondsten die de luisteraar beroeren. Zijn stem blijft evenwel de basis, de lijm die alles bijeenhoudt. Zijn medemuzikanten, stuk voor stuk grootheden op hun instrument,weten de zangmelodie mooi te omlijsten. Ze spelen strak op een losse manier en met aandacht voor de nuance. Een speciale gastrol is er weggelegd voor de Amerikaanse gitarist Bill Frisell, die met enkele welgeplaatste goede ‘verkeerde’ noten voor de scherpte zorgt. Op het podium is Gianmaria Testa een performer die het liefst met zijn publiek in gesprek raakt.Tijdens optredens niet alleen tussen de liedjes door, maar vooral ook door de muziek. Een gesprek van een liedje als vraag en het applaus als antwoord. Als zanger/liedjesschrijver komt hij heel natuurlijk en onbevangen over.Alsof hij het allemaal ter plekke verzint. Zijn liedjes hebben een onthaastende kwaliteit. Even de benen omhoog en niet denken aan de dag van morgen. Laat het hier en nu genoeg zijn. Desmond Haneveer (Foto: Marco Caselli Nirmal)
