Sting
2006-10-06 13:18:04
De werken van de renaissancecomponist Dowland behoren tot de meest aangrijpende in de muziekgeschiedenis. Dat vindt ook Gordon Matthew Sumner, beter bekend als Sting, die als zanger en bassist van rockband The Police en later als soloartiest nou niet direct met de intieme klanken van een luit en een zangstem geassocieerd wordt. Maar Sting wijdde wel degelijk een studie aan het werk van Dowland en schaafde onder deskundige leiding flink aan zijn stem. Zijn cd met muziek én voorgelezen brieffragmenten van de componist zijn nu op cd uitgebracht.Dat moet een gevierd rockartiest als Sting nu met de muziek van de John Dowland? Ook volgens Sting zelf was de keuze in eerste instantie niet logisch. Van Dowland wist hij niet meer dan dat hij een componist was uit de roerige tijden van Elisabeth I. Halverwege de jaren tachtig van de vorige eeuw kwam daar verandering in. Nieuwsgierig geworden na een gesprek met een fan zocht Sting naar opnamen van Dowlands werk en was verrast door de prachtige, melancholische muziek die hij aantrof. Vanaf dat moment bleef Dowland in de achtertuin van zijn geest aanwezig. Bijna een kwarteeuw later ontmoette hij de luitist Edin Karamazov. Deze speelde hem de melodie voor van ‘In darkness let me dwell’. Gevangen door die vreemde, dissonante klanken besloot Sting zich in de muziek van Dowland te verdiepen.
Dowland was in zijn tijd immens populair. Alleen al zijn eerste ‘Book of Songs’ werd tijdens zijn leven viermaal herdrukt. De gravin van Bedford tot de leerlooier aan de Theems kenden het thema van de ‘Lachrimae’. Die populariteit is mede te danken aan het karakter ervan: ze zijn geïnspireerd door weemoed en tragiek. En in het Engeland van die tijd was nostalgie als gemoedsaandoening in zwang. Sting verdiepte zich voor deze opname samen met Karamazov (die op de cd de voornaamste luitpartij speelt) in de techniek van de luit. Vervolgens nam hij les aan de Schola Cantorum in Bazel. Om een beeld van Dowlands tijd te geven, wisselt Sting de muziek af met fragmenten uit een brief van de componist aan Robert Cecil, privésecretaris
van de Engelse vorstin. Met onvervalst Cockney-accent wekt hij Dowland tot leven. De brief is geschreven in 1595. Dowland is zojuist afgewezen (naar zijn mening geheel onterecht) voor een betrekking als luitist aan het Engelse hof. Hij vertrekt naar Italië met de bedoeling daar de componist en zanger Luca Marenzio te ontmoeten en raakt in Florence per ongeluk betrokken bij een complot om koningin Elisabeth te vermoorden. Om het vege lijf te redden, en wellicht ook uitpatriottisme, zoekt hij contact met Robert Cecil.
Ongepolijste, rokerige Dowland
Dit is met recht een bijzondere cd. Met zijn hese stem en directe benadering zet Sting een hippe Dowland neer. Soms werkt dit goed zoals in ‘Come again’. Soms gaat de eigentijdse aanpak ten koste van de verfijning die de muziek van Dowland zozeer kenmerkt. Ik stel mij zo voor dat de liederen ook klonken als entr’actemuziek bij theateropvoeringen van Dowlands tijdgenoot Shakespeare. Hier past deze cd thuis: ongepolijst, rokerig en melancholisch als een personage uit Hamlet.
Vermeldenswaard tenslotte is de titel van deze cd. Deze verwijst naar een andere passie van Sting: het labyrint. In zijn tuin heeft Sting een labyrint laten aanleggen, gemodelleerd naar het beroemde voorbeeld uit Chartres. Het slingerend pad aflopen werkt geestverruimend, aldus de zanger. De functie van dit stokoude fenomeen is een symbolische. Hij voert je óf naar je bestemming, óf zet je op het verkeerde pad. Met zijn nieuwe cd is één ding zeker: de gebaande paden laat Sting hier ver achter zich.
Karin Sutherland
