Reich, Steve
2007-03-07 09:57:41
Op de zeventigste verjaardag van de componist brengt het label Nonesuch een aantrekkelijke verzamelbox uit waarop een aantal van Steve Reichs belangrijkste composities zijn verzameld, geschreven tussen 1966 en 2004.Come out (1966), het tweede stuk in Reichs werkenlijst, is gebaseerd op het principe van verschuiving. Aan het begin lopen twee tapes synchroon op de zin ‘come out to show them’, maar één band gaat een fractie sneller waardoor de woorden langzaamaan steeds meer uit elkaar gaan lopen, wat een bijzonder effect geeft. Het is een truc die Reich bij toeval ontdekte en die de basis vormde voor zijn manier van schrijven.
Luisteren naar Drumming (1971) is een bijzondere ervaring waarbij je als luisteraar in opperste concentratie raakt door het statische ritme, een stijlkenmerk van Steve Reichs vroegere werken. Music for 18 musicians (1976) is een mijlpaal in Reichs oeuvre. De meditatieve
sfeer, opgewekt door de repeterende motieven, de zachte marimbaklanken en de flinke duur maken het een typisch Reich-werk. Toch was het stuk vernieuwend: ‘There is more harmonic movement in the first five minutes of ‘Music for 18 musicians’ than in any other work of mine to date,’ zei de componist hierover. Het stuk zette Reich op de kaart bij een groter publiek.
In het beklemmende Different trains (1988) gebruikt de componist tekst als middel tot dramatisering. Het werk, gespeeld door het Kronos Quartet, is gelardeerd met geluidssamples van overlevenden van de Tweede Wereldoorlog. Knap hoe de strijkers effectief het gejaagde ritme en de klankkleur van een rijdende trein nabootsen.
Een andere vondst van de componist is het live spelen met een geluidsband. New York counterpoint (1985) is een opgewekte, zelfs humoristische compositie waarbij de klarinettist speelt met
een tape van zijn eigen spel waardoor het effect ontstaat van samenspel. Dit principe wordt ook toegepast in Cello counterpoint (2003) en Electric counterpoint (1987), waarbij een elektrisch gitarist live speelt over een tape van tien zelfgespeelde elektrische gitaarpartijen en twee elektrische basgitaarpartijen.
Bijzondere werken op de cd-box zijn Tehillim (1981), een stuk voor
sopraan, mezzo-sopraan en enkele percussie-instrumenten dat klinkt als een Renaissancemadrigaal en het strijkkwartet Triple Quartet (1999). Indrukwekkende koorstukken zijn You are (2004) en The desert music (1984). Deze verzameling geeft een gevarieerd beeld van Reichs muzikale oeuvre en bevat enkel kwalitatief hoogstaande uitvoeringen door ensembles als het Kronos Quartet, Bang on a Can, het Schönberg Ensemble en Steve Reich and Musicians (de componist speelt bij meerdere opnames zelf marimba).
Een mooie box voor de verzamelaar die de nieuwere werken nog mist en
voor de geïnteresseerde die kennis wil maken met een aantal essentiële Reichwerken.
Marina van Dijke
Steve Reich
Phases (verzamelbox)
Kronos Quartet, Schönberg Ensemble e.a.
Nonesuch 7559-79962-2 (5 cd)
