2008-02-21 11:09:39
Denis Matsuev zit Rachmaninov op de huid De nieuwe Rachmaninov-cd van pianist Denis Matsuev (32) is een juweel. De jonge Rus is niet alleen een fenomenaal pianist en perfecte vertolker van Rachmaninovs muziek, maar hij verrast ons ook met twee wereldprimeurs, recentelijk ontdekte jeugdcomposities van de Russische componist. En om het nóg mooier te maken: Matsuev heeft de cd opgenomen in Rachmaninovs Zwitserse zomerverblijf Senar (een afkorting van de namen van SErgei en zijn vrouw Natalie Rachmaninov) aan het meer van Luzern, op de ruim 70 jaar oude vleugel van de beroemde componist. door Doron Nagan De opname van deze cd was heel gemakkelijk,’ zegt Matsuev (uit te spreken als Matsoejev) telefonisch vanuit Moskou. ‘Het ging vanzelf, de piano begon gewoon te zingen. Het is een prachtig instrument, deze vleugel van Rachmaninov. Een Amerikaanse Steinway uit 1928 die in perfecte staat verkeert, met een wonderbaarlijk mooie klank en een ongelooflijk volume. De bassen klinken alsof ze met microfoons zijn versterkt en de hoge tonen zijn glashelder en toch verfijnd. Het voelde geweldig te spelen op de toetsen die ooit door de vingers van Rachmaninov zelf zijn beroerd. Zo moet een violist zich voelen die op Paganini’s viool speelt. De atmosfeer in de villa, waar behalve zijn vleugel ook zijn overige spullen nog aanwezig zijn, ademt Rachmaninov. Het was alsof ik voor hem speelde.’ Matsuev voelt zich vereerd dat hij door Alexandre Rachmaninov, de kleinzoon van de componist, gevraagd werd de muziek op deze bijzondere locatie op te nemen. Het resultaat is een bloedmooie cd, waarop naast prachtige, bekende werken als enkele Etudes-Tableaux op. 39 en de Sonate nr. 2 ook twee ontdekkingen: een Fuga in d en een Suite, eveneens in d, beide uit 1891, toen Rachmaninov nog een 18-jarige student compositie was bij Arensky en Taneyev. ‘Ik was stomverbaasd toen ik de stukken voor het eerst speelde, ze waren zo verschillend van zijn andere jeugdwerken, zo volwassen,’ zegt Matsuev. ‘Maar hoe eigen ze ook zijn, in de Suite komt toch ook een heel scala aan oudere componisten voorbij, van Chopin en Smetana tot aan Glazoenov en Arensky.’ De werken voorspellen inderdaad de volwassen stijl van Rachmaninov. De Fuga, geschreven als oefening voor zijn leraar Arensky, is tamelijk onorthodox en heeft iets van een briljante etude met naast parelend vuurwerk ook bijzonder lyrische passages. En de Suite, met een openingsthema dat we tien jaar later terugvinden in het Tweede pianoconcert, blijkt eveneens een compositie met een ondanks haar jeugdigheid eigen bestaansrecht. Matsuev heeft het spel van de pianist Rachmaninov op oude opnamen goed beluisterd. ‘Rachmaninov is zeer belangrijk als componist én pianist. Ik heb van het luisteren veel geleerd. Zowel zijn muziek als zijn pianospel vormt een soort spiegel van Rusland. Als ik zijn werken speel, probeer ik hetzelfde te bereiken, probeer ik via de prachtige melodielijnen de diepe emoties in de muziek bloot te leggen.’ Moet je dan een Rus zijn om deze en andere Russische muziek goed te kunnen vertolken, vragen we ons af. ‘Echt talent kent geen nationaliteit,’ laat Matsuev weten via zijn tolk. ‘Dat wil niet zeggen dat het niets uit maakt, maar als ik speel, is het vooral belangrijk dat ik me concentreer op de speciale band met het publiek en het overbrengen van de muziek op de mensen in de zaal of thuis. Als pianist ben ik slechts een medium, een bemiddelaar tussen componist en luisteraar.’ Rachmaninov Unknown Rachmaninov Denis Matsuev, piano RCA 88697 155912
http://matsuev.ru/eng_index.mhtml