Leerkes, Edith
2007-11-16 20:18:26
Zelfportret van Edith LeerkesEdith Leerkes, bekend als begeleidster van Herman van Veen, is ook als solo-gitariste actief. Op de cd ‘Etude feminine’, haar eersteling als soliste, speelt ze eigen composities die opvallen
door hun persoonlijke, warm gepassioneerde toon.
door Hans Visser
De gitariste Edith Leerkes bezit een aangenaam eigenzinnige en warme stijl. Dat maakt haar tot een ideaal begeleidster voor Herman van Veen. Hun samenwerking duurt dan ook al zo’n vijftien jaar. Zonder opdringerig te zijn is haar inbreng vaak bepalend voor de muzikale kleur van zijn voorstellingen. De klank van haar spel lijkt volkomen te zijn vergroeid met de theatrale poëzie van de grote kleinkunstenaar.
Haar inbreng is zo fascinerend dat de vraag rijst wat er kan gebeuren als ze het rijk alleen heeft. Het antwoord luidt: veel. Dat blijkt uit haar eerste album ’Etude feminine’, een cd met louter eigen composities, stuk voor stuk opgedragen aan een dierbare: dochter, zoon, man, moeder, vriendin. Slechts hier en daar kleuren strijkers de muzikale sfeer en soms lijkt de viool van Herman van Veen mee te ’zingen’. Zoals in ’Selma’, een fantasievol stukje muzikale dichtkunst. Het album laat haar horen als een vrouw die de gitaar kan laten klinken
als een groot orkest, om vervolgens te fluisteren alsof er een liefdesverklaring uit de snaren trilt. Zoals in het nummer ’BB’, een compositie waarin ze de kunst van het weglaten beoefent. Ze geeft het een sfeer van verstilde melancholie, neergezet met een minimum aan noten.
Het album heeft iets van een zelfportret, een momentopname. Net als bij een schilderij is in haar stukken te horen tot waar het leven en de muziek haar hebben gebracht. Het is een portret van een vrouw die als kind wilde zingen, maar al snel hevig verliefd raakte op de gitaar, een
passie die uitgroeide tot een liefde die zich nog steeds ontwikkelt.
Ze studeerde aan het conservatorium Twente en daarna in Spanje, zoals nu doorklinkt in een stuk als ’Elisabeth’. Jarenlang maakte ze deel uit van het ‘Amsterdams gitaartrio’, waarmee ze klassieke platen maakte, van Bach tot Prokofjev. Het speelde in zalen als het Concertgebouw en Carnegie Hall, maar dankzij een toevallige samenwerking met Herman van Veen ontdekte ze artistieke werelden die nieuw voor haar waren. Ze is daarin met hoorbaar plezier geïntegreerd. Zelfs Schubert gaf ze met Van Veen een nieuwe betekenis.
Het muzikale theater, waarin allerlei invloeden uit alle windstreken welkom zijn, maakt dat ze het maken van muziek nu veel minder abstract vindt. Ze werkt bijvoorbeeld samen met de snaarvirtuozen van het Rosenberg trio. Aanvankelijk vroeg ze zich af: ’Wat moet ík daarbij?’
Uiteindelijk maakt ze zich bij hen de Django Reinhardtachtige gipsy-stijl eigen die ook naar haar solo-cd is doorgesijpeld. Ze spreekt op ’Etude feminine’ een naar improvisatie ruikende maar toch weloverwogen persoonlijke muzikale taal waarin ze verhalen vertelt van met zorg gekozen mooie woorden. Bijvoorbeeld in ’Ninos’, met bijna zwevende weefsels van noten. De partituren staan op een bijgevoegde cd-rom. Haar spel staat immers niet op zich, het vraagt om te worden meegespeeld.
Edith Leerkes
Etude feminine
Edith Leerkes
Gruppo Music
GM27001/Harmonia Mundi
