Koninklijk Concertgebouworkest

2018-11-14 14:13:01

Beschermvrouwe Hare Majesteit Koningin Máxima

Het Koninklijk Concertgebouworkest behoort al 130 jaar tot de absolute wereldtop. Wat maakt het orkest uniek? Critici roemen telkens weer de orkestklank, die uit duizenden herkenbaar is. De strijkers klinken ‘fluwelig’, het koper heeft een ‘gouden’ klank, het timbre van de houtblazers is heel persoonlijk en de slagwerkers uit Amsterdam hebben wereldfaam opgebouwd.

Hierbij speelt de bijzondere akoestiek van Het Concertgebouw, gebouwd naar een ontwerp van de architect A.L. van Gendt, een belangrijke rol. Maar niet elk orkest klinkt in de Grote Zaal als het Concertgebouworkest.

Belangrijk is ook de invloed van de chef-dirigenten, waarvan er sinds de oprichting van het orkest in 1888 slechts zeven zijn geweest. En natuurlijk die van de musici. Het Koninklijk Concertgebouworkest heeft er 120, afkomstig uit zo'n 25 landen. Ondanks de omvang musiceert het als een kamerorkest. Er wordt naar elkaar geluisterd en op elkaar ingespeeld. Dat vraagt een grote individuele kwaliteit en groot vertrouwen in elkaar.

De sfeer op het podium, de Amsterdamse wortels en de organisatiestructuur – orkestleden maken deel uit van het bestuur – scheppen daarvoor de juiste omstandigheden. Musici kunnen schitteren en houden tegelijkertijd zorg voor het collectief. Zij delen de ambitie om telkens de hoogste kwaliteit te leveren en meer te bereiken dan perfect gespeelde noten. Zo ontstaat magie en wordt een concert een ervaring om nooit te vergeten.

Zo ontstaat er magie en wordt een concert een ervaring om nooit te vergeten.

De zeven chef-dirigenten
Het Concertgebouworkest heeft tot nu toe zeven chef-dirigenten gehad: Willem Kes (chef-dirigent van 1888-1895), Willem Mengelberg (1895-1945), Eduard van Beinum (1945-1959), Bernard Haitink (1961-1988), Riccardo Chailly (1988-2004), Mariss Jansons (2004-2015) en Daniele Gatti (september 2016 tot augustus 2018).

Willem Mengelberg legde de grondslag voor de grote Mahler-traditie. Eduard van Beinum bracht de symfonieën van Bruckner en Franse muziek opnieuw onder de aandacht. Bernard Haitink verfijnde de orkestklank, verbreedde het repertoire en maakte grote indruk met de in tal van Europese landen op tv uitgezonden Kerstmatinees. In 1999 werd hij benoemd tot eredirigent. Riccardo Chailly, sinds 2004 conductor emeritus, gaf een grote impuls aan de interpretatie van hedendaagse muziek en opera. Onder Mariss Jansons was er veel aandacht voor belangrijke twintigste-eeuwse componisten als Sjostakovitsj en Messiaen, aan wie grote thematische projecten werden gewijd. Daniele Gatti verrijkte de symfonische traditie van het orkest met onder meer Frans repertoire en muziek van de Tweede Weense School en schiep ruimte voor hedendaagse muziek.

Samenwerking met componisten
In de vijftig jaar dat Willem Mengelberg het orkest leidde, dirigeerden belangrijke componisten meer dan eens het orkest. De samenwerking met componisten is altijd gebleven. Zo traden in de afgelopen jaren John Adams, George Benjamin, Oliver Knussen, Tan Dun en Thomas Adès in de voetsporen van dirigerende componisten als Richard Strauss, Gustav Mahler, Claude Debussy, Igor Stravinky, Bruno Maderna, Witold Lutosławski, Otto Ketting, Luciano Berio, Pierre Boulez en Hans Werner Henze. Het Concertgebouworkest draagt jaarlijks met compositieopdrachten bij aan de creatie van nieuw repertoire.

Repertoire
Het orkest wordt geroemd om uitvoeringen van het werk van Mahler en Bruckner en er zijn bijzondere langlopende concerttradities als de Passie-uitvoering en de Kerstmatinee. In de bijzondere projectserie Horizon wordt nieuwe en twintigste-eeuwse muziek geprogrammeerd rond een telkens wisselend thema in samenwerking met diverse culturele partners. Er wordt gewerkt met wereldberoemde gastdirigenten en specialisten.

Missie
“Het Koninklijk Concertgebouworkest is het symfonieorkest dat wereldwijd op de belangrijkste podia, onder leiding van de beste dirigenten en op het allerhoogste niveau uitvoeringen geeft van orkestmuziek. Zijn activiteiten in Amsterdam vormen de basis voor zijn rol als Nederlands ambassadeur van internationale excellentie. Het Concertgebouworkest biedt zijn publiek emotionele en intellectuele verrijking en verleidt tot betrokkenheid en actieve loyaliteit.”

http://www.concertgebouworkest.nl