Jacobs, René

2005-10-21 12:03:25

Integrale Idomeneo

In Mozarts opera Idomeneo is door de jaren heen flink geknipt. René Jacobs gaat terug naar Mozarts oorspronkelijke plan.

door Marijke Schouten

Wat moet een jonge componist die plotseling te horen krijgt dat hij de opera waarin hij zijn ziel en zaligheid heeft gelegd, plotseling drastisch moet inkorten? De reden: na afloop van de première staat er nog een galadiner met bal na op het programma. Het overkwam Mozart in München, tijdens de repetities voor Idomeneo, begin 1781. Hij stemde toe - niet van harte, want knippen was amputeren. Zijn teleurstelling ventileerde hij in brieven aan thuis met sarcastisch getinte opmerkingen zoals ‘van de nood een deugd maken’ en ‘bij een opera dient de poëzie de onderdanige dienares van de muziek te zijn’. Helaas hebben negentiende-eeuwse muziekcritici Mozarts uitlatingen over falende zangers en gesteggel met de tekstdichter letterlijk genomen. Het heeft de reputatie van Idomeneo geen goed heeft gedaan. Het werk met zijn ‘tweederangs libretto’ en zijn ‘onevenwichtige muziek’ zou terecht zijn ingekort.
Wat te doen met die gegevens? In elk geval ophouden met het projecteren van romantische of moderne opvattingen op deze neoclassicistische opera, vindt René Jacobs. Lonender is het om over de schouders van Mozarts voorgangers de blik voorwaarts te richten. Dan doemt er een Mozart op die op drie niveaus tegelijk werkte: met traditionele opera-serianummers, actuele aria’s en dramatische koren à la Gluck en recitatieven in alle dramatische gradaties. Jacobs’ uitvoering geeft het antwoord op het bij nader inzien knap geconstrueerde libretto, waarin het antieke Idomeneo-thema verrijkt is met het christelijk-humanistische gedachtegoed en modern verlichtingsdenken.
Hij brengt het rijk gelaagde muziekdrama in een integrale uitvoering, helemaal volgens Mozarts oorspronkelijke plan. Met een superieur spelend Freiburger Barockorchester, een fel-dramatisch RIAS Kammerchor, fantasievolle continuospelers en zangers die samenvallen met hun personages heeft Jacobs een Idomeneo van het hoogst denkbare niveau gerealiseerd.

Wolfgang Amadeus Mozart
Idomeneo
Richard Croft, Bernarda Fink, Sunhae Im, Alexandrina Pendatchanska, Kenneth Tarver, Nicolas Rivenq, Luca Tittoto; RIAS Kammerchor, Freiburger Barockorchester o.l.v. René Jacobs
Harmonia Mundi HMC 902036.38 (3 cd’s + dvd)

http://www.bach-cantatas.com/Bio/Jacobs-Rene.htm