Ebony Band
2009-08-11 16:10:27
Ebony Band gaat digitaal verderGa mee op een bijzondere ontdekkingsreis langs het vergeten repertoire van minder bekende componisten. Wie op de website van de Ebony Band kijkt, stuit meteen op deze aantrekkelijke uitnodiging. Hij is onmiskenbaar van de hand van Werner Herbers, oud-hoboïst van het Concertgebouworkest en de bevlogen oprichter van de ‘band’ die grotendeels uit leden van het KCO bestaat.
door Hans Heg
Het is waar: sinds 1990 heeft de Ebony Band naast bekende figuren als Weill, Eisler, Stravinsky en Bernstein een ongekende hoeveelheid nagenoeg vergeten componisten gepresenteerd. Het begon met Vogel en Wolpe en eindigde in 2005 - voorlopig - met Goehr en Grosz. Tenminste volgens het overzicht dat op de website staat. Doordat de adhocgroep als gevolg van een subsidiestop nagenoeg van het toneel is gevaagd komt men alleen zo af en toe nog terug voor een speciaal project, zoals onlangs in het tv-programma Vrije Geluiden.
Maar Herbers en de zijnen zijn niet voor één gat te vangen. In een brief aan de vrienden van de Ebony Band wordt gevraagd een financiële bijdrage te leveren om de bijgestelde plannen te kunnen realiseren. Er moet een digitaal documentatiecentrum komen waarop kenners en liefhebbers alles kunnen vinden over het repertoire dat boven water is gebracht. Met informatie over de componisten, hun achtergronden en de periode waarin ze hun werkzaamheden destijds nog wel, naar elders gevlucht, of helemaal niet meer konden verrichten.
Slachtoffers van het Derde Rijk moesten zich immers niet alleen de jodenster en het concentratiekamp maar soms ook het stempel Entartete Musik laten welgevallen. Herbers stelde, na eindeloos speurwerk, daarnaast projecten samen rond componisten die met de Spaanse Burgeroorlog te maken kregen. De gevolgen van de Russische Revolutie bleven evenmin onopgemerkt. Het panorama is weliswaar tijdgebonden maar opmerkelijk wijd qua thematiek. Het Bauhaus en de November Gruppe passeerden bijvoorbeeld ook de revue, net als Schönberg en zijn Berlijnse leerlingen.
Veel is door Channel Classics al op cd gezet. Decca en BV Haast (het label van Willem Breuker) hebben zich ook laten inspireren door Herbers’ enthousiasme voor ‘de goede zaak’. Het heeft hem veel lof in de internationale pers, allerlei prijzen en eervolle vermeldingen opgeleverd, waaronder twee Edisons. Maar, en dat is schrijnend, weinig steun van de Nederlandse overheid. Omdat veel concerten van de Ebony Band zijn geregistreerd is er gelukkig voldoende materiaal beschikbaar voor een nieuwe serie cd’s.
De net verschenen eerste uitgave ‘na de winterslaap van twee jaar’ (Herbers) bevat behalve de Kleine Dreigroschenmusik van Kurt Weill een paar curiositeiten die volgens mij nooit eerder op cd zijn verschenen. Kenmerkend voor de Ebony Band. De bizarre ‘cantate’ van de naar Amerika geëmigreerde Wener Ernst Toch Egon und Emilie (kein Familiendrama) is een parodie op de opera en het monodrama zoals Schönberg dat cultiveerde in Erwartung.
Het aanstekelijke jazzoratorium van de in 1942 omgekomen Erwin Schulhoff H.M.S Royal Oak stamt uit dezelfde tijd dus als de Dreigroschenoper (1929/30). Alleen daarom al is het een perfecte combinatie met Weill. Al draait het bij Schulhoff om iets heel anders: een incident dat zich aan boord van het fregat de Royal Oak heeft afgespeeld. Een ruzie over de gespeelde ‘jazz’ in de officierskantine! De zaak kwam uiteindelijk voor de krijgsraad en het inspireerde Schulhoff en zijn tekstschrijver Otto Rombach tot allerlei amusante nummers.
Waar vind je zoiets nog? Juist, alleen bij de Ebony Band. En niet te vergeten bij Channel Classics, dat opnieuw het avontuur met Werner Herbers aangaat. Ik neem aan dat het iedereen duidelijk zal zijn dat ik me meteen bij de Band van Herbers heb aangemeld voor een steuntje in de rug! Wie volgt?
Weill, Toch, Schulhoff
Kleine Dreigroschenmusik, Egon und Emilie, H.M.S. Royal Oak
Ebony Band o.l.v. Werner Herbers
Channel Classics CS 25109
